Б.М.Кедровнинг классификацияси бўйича барча фанлар 3 гуруҳга бўлинади:
гуманитар фанлар
фалсафий фанлар
табиий фанлар
ПСИХОЛОГИЯНИНГ АСОСИЙ ТАМОЙИЛЛАРИ
- ДЕТЕРМИНИЗМ
Психика ҳаёт шароити билан боғлиқлигини англатиб, ташқи шароитлар ўзгариши билан ўзгаради.
ПСИХИКА – ОНГНИ ФАОЛИЯТДА РИВОЖЛАНИШИ Психикани тўғри тушуниш мумкин бўлса психикага тараққиёт маҳсулоти ва фаолият натижаси деб қаралса, уни тўғри тушуниш, ҳамда тушунтириб бериш мумкин
- ОНГ ВА ФАОЛИЯТ БИРЛИГИ.
Онг ва фаолият бир бутунликни ташкил этади. Онг инсон фаолиятини ички режасини тузиб беради.
Тамойил
маълум фаолиятни бажаришда таяниладиган дастлабки қоидалар тизимидир
Детерминизм тамойили
психика яшаш шароити билан белгиланади ва шароит ўзгариши билан ўзгаради
Онг ва фаолият бирлиги
Онг ва фаолият бирлиги
Психика ва онгнинг фаолиятда тараққий этиш тамойили
психикага тараққиёт маҳсулоти ва фаолият натижаси деб қаралса, уни тўғри тушуниш ҳамда тушунтириб бериш мумкин. Бу тамойил Л.С.Выготский, С.Л.Рубинштейн, В.М.Теплов каби психологлар ишларида ўз аксини топган. Л.С.Выготский таълим психикани ривожлантиришга йўналтиришини, П.П.Блонский эса тафаккурнинг кичик мактаб ёшида ўйинлар билан ўспиринлик ёшида ўқиш билан боғлиқ тарзда ривожланишини таҳлил қилди. С.Л.Рубинштейн «Онг фаолиятда пайдо бўлиб, фаолиятда шаклланади» деган эди
профессор А.В.Петровский психология фан соҳаларини қуйидагича таснифлашни илгари сурди:
Аниқ фаолият турларини ўрганувчи психология соҳалари
Ривожланишнинг ёш хусусиятларини ўрганувчи психология соҳалари
Шахс ва жамиятга бўлган муносабатни ўрганувчи психология соҳалари
Аниқ фаолият турига кўра психологиянинг қуйидаги турлари мавжуд:
- меҳнат психологияси: инсон меҳнат фаолиятининг психологик хусусиятларини, меҳнатни илмий асосда ташкил қилишнинг психологик тамойилларини ўрганади
а) муҳандислик психологияси - инсон билан машина ўртасидаги вазифаларни тақсимлаш масалалаларини ҳал қилади ва асосан операторларнинг фаолиятини ўрганади;
б) авиация психологияси- учишга ўрганиш жараёни ва учиш мосламаларини бошқаришда инсон фаолиятининг психологик қонуниятларини ўрганади;
в) космик психология - вазнсизлик ҳолати, фазовий тасаввурлар чалкашиб кетган вақтда ва организмга жуда кўп ортиқча таъсирлар юкланган пайтда асаб ва руҳий зўр бериш билан боғлиқ бўлган алоҳида ҳолатлар туғилганда одам фаолиятининг хусусиятларини ўрганади.
Педагогик психологияунинг предмети ўқувчиларга таълим-тарбия беришнинг психологик қонуниятларини ўрганиш, ўқувчилар тафаккурини тараққий топиши, интеллектуал фаолият малакалари ва усулларини ўзлаштириш жараёнини бошқариш масалаларини ўрганади
Do'stlaringiz bilan baham: |
