Psixologiyasi akademik litsey va kasb-hunar kollejlari
Download 5.3 Mb. Pdf ko'rish
|
Oila psihologiyasi. Shoumarov G.B
Jinsiy balog‘atga yetish
Jinsiv halog‘atga vetish haqida tushuncha. 0 ‘smirlik davrida kuzatiladigan xarakterli holatlardan biri jinsiy ba- log‘atga yetishdir. Jinsiy balog‘atga yetish qanday amalga oshadi? Jinsiy bezlar va u bilan bog‘liq bo'lgan jinsiy bel- gilar bola hali ona qomidaligidayoq paydo bo‘ladi va bola tug‘ilganidan boshlab to o ‘smirlik davrigacha jinsiy rivoj- lanishni belgilab beradi. Jinsiy bezlar va ularning funksiyalari bola rivojlanish jarayonining yaxlitligi bilan uzviy bog‘liq bo‘ladi. Ontogenetik taraqqiyotning m a’lum bir bosqichida jinsiy rivojlanish keskin jadallashadi va fiziologik jinsiy yetuklik amalga oshadi. Jinsiy rivojlanish- ning tezlashishi va jinsiy balog‘atga yetish davri iinsiv ba- log‘atga vetish davri deb ataladi va u aksariyat hollarda o'smirlik yoshiga to‘g‘ri keladi. Qiz bolalaming jinsiy ba- log‘atga yetishishi o ‘g‘il bolalarga qaraganda 1—2 yil il- garilab ketadi. Jinsiy balog‘atga yetish nisbatan individual xarakterga ega bo‘lib, u vaqti va tempiga ko‘ra turh bo lalarda turlicha kechishi mumkin. Jinsiy balog‘atga yetish muddati va uning jadalhgi turlicha bo'lib, u ko‘plab omillarga: salomatlik holati, ovqatlanish xarakteri, iqlim, maishiy va ijtimoiy-iqti sodiy sharoitlarga bog‘liq. Bunda nasliy xususiyatlar ham muhim rol o ‘ynaydi. Noqulay maishiy sharoitlar, yetarlicha va to ‘g ‘ri ovqatlanmaslik, ularda zarur vitaminlaming yetishmas- 50 ligi, og‘ir yoki qaytalanuvchan xastaliklar jinsiy balog‘atga yetish davrini kechiktirib yuborishga olib ke lishi mumkin. Odatda katta shaharlarda o ‘smirlaming jinsiy balog‘atga yetishishi qishloq joylardagiga qaragan da ertaroq amalga oshadi. Jinsiy balog‘atga yetish davrida gipofiz va qalqonsi- mon bezlar ajratib chiqaradigan gormonlar ta’siri ostida o ‘smirda bo‘y o'sishi, ikkilamchi jinsiy belgilarning rivojlanishi, ovozning o ‘zgarishi, muskul kuchlarining ortishi, tananing ayrim qismlarini jun bosishi, ko‘krak bezlarining rivojlanishi kabilar kuzatiladi. Download 5.3 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling