Pul, kredit va banklar

Markaziy bankning qayta moliyalash siyosati tarixidan. 
 Markaziy  bank  mustaqillikning  dastlabki  yillarida  o’zining  qayta 
moliyalash  stavkasidan  inflyatsiyaga  qarshi  kurashda  asosiy  qurollardan  biri 
sifatida  foydalandi.  Milliy  valyuta  muomalaga  kiritilgan  paytda  qayta 
moliyalash stavkasi yiliga 150 foizni tashkil etar edi. Ammo milliy  valyutani 
muomalaga kiritilgungacha bo’lgan davrda inflyatsiyaning inertsiya kuchi shu 
darajada  katta  ediki,  tezda  qayta  moliyalash  stavkasining  bu  darajada  etarli 
emasligi  ma’lum  bo’lib  qoldi.  Inflyatsiyani  kamaytirish  borasida  yanada 
qat’iyroq siyosat yuritish maqsadida Markaziy bank 1994 yil oktyabr oyidan 
boshlab qayta moliyalash stavkasini 150 foizdan 225 foizgacha ko’tardi. 1995 
yil fevral oyida 250 foizgacha oshirilgan bo’lsa, mart oyidan boshlab 300 foiz 
etib belgilandi*.  
Inflyatsiya  darajasining  anchagina  kamaytirilishi  Markaziy  bankning 
qayta  moliyalash  stavkasini  ham  asta  –  sekin  tushirib  borishi  uchun  zamin 
yaratdi.  1996  yili  qayta  moliyalash  stavkasi  50  foizni  tashkil  etgan  bo’lib, 
keyinchalik pasayib borish tendentsiyasiga ega bo’lgan. Xususan, 2003 yil 16 
iyulda 24%, 2003 yil 10 sentyabrda 20%, 2004 yil 5 iyulda 18%, 2004 yilda 
12  yanvarda  16%,  2006  yil  15  iyulda  14%,  2011  yil  1  yanvarda  12% 
belgilandi**.  
 
      * O’zbekiston Respublikasi bank tizimi. F.Mullajonov tahriri ostida.  –
T.: «O’zbekiston» nashriyoti, 2001y. 59 – 60 – betlar. 
** O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining e’lon qilingan 
ma’lumotlari asosida tayyorlandi.