Пулат ишлаб чикариш


«Томос усули» уйга вазифа


Download 36.42 Kb.
bet3/4
Sana23.04.2023
Hajmi36.42 Kb.
#1391935
1   2   3   4
Bog'liq
Пулат ишлаб чикариш

«Томос усули» уйга вазифа.




Матрен усули: Конвертор усулининг бир катор мухим камчиликлари, бу усулда темир-терсак, металл илаш саноатининг пулат ва чуян чикиндиларидан, шунинингдек, каттик чуяндан пулат олиш мумкин эмаслигини мартен усулининг пайдо булишига олиб келади.
Мартен усулини 1865 йилда француз металлурглари Тер ва Эмил Мартенлар кашф этдилар ва шу йили 1,5 т сигмли печь куриб, унда темир-терсик ва каттик чуяндан сифати коникарли пулат хосил киладилар. Улар курган печь регенераторли, яъни печга хайдаладиган ёнувчи, газ ва хаво шу печнинг узидан чикувчи тутун гази (ёниш махсулотлари) хисобига киздириб олинадиган печь эди. Ана шундай печь ихтирочилар шарафига мартен печи дейилади.
Россияда биринчи мартен нечи 1869 йилда Сармово заводида курилган булиб, унинг сигиси атиги 2,5 т эди. Хозирги мартен печларининг хар бирининг сигими 900 т га етади, аммо сигими 150-300 т булган печлар энг куп таркалган. Мартенли печларида плат олиш жараёни 5-8 соат давом этади. Асосий Мартен печларида кайта ишланувчи материалларнинг характерига кура жараёнини бир неча вариантда олиб бориш мумкин.
1. Скроп жараёни. Бу усулда домна печлари булмаган металлургия заводларида ва чуян чикиндилари хамма вакт куп буладиган машинасозлик заводларида фойдаланилади.
Бунда шихтанинг асосий кисми 55-75% скроп (темир-терсак) булиб, колгани кайта ишланадиган куйма чуяндан иборат булади.
2. Скроп-руда жараёни.
Бу усулдан домна печлари бор металлургия заводларида фойдаланилади чунки, бунда пулат олиш учун 50-70% суюк чуян ишлатилади. Жараённинг скроп-руда деб аталашига сабаб, 30-50% скроп (темир-терсак) дан ва суюк чуяндаги ортикча углеродни оксидлаш учун анчагина Fe рудасидан фойдаланилади. Март-ли печида пулат ишлаб чикариш 4 даврлардан иборат: Шихтани юклаш, шихтани эритиш, кайнатиш, чикариб олиш.Мартен усули билан сифатли ва углеродга бой, юкори сифатли хамда легирланган пулат олинади. Электр печларида ишлаб чикариш, мартен усулида пулат олишга караганда анча такомиллашган. Бу усулда печдаги газ мухити пултни суюклантириш жараёнига ва пулат сифатига таъсир этмайди.
Бу усул 1802 йили академик В.В.петров томонидан амалга оширилган.

Download 36.42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling