Q. D. Davranov, B. S. Aliqulov nanobiotexnologiya

н м
в
А
-
xolesterinni struktura formulasi; B - Q o ‘shqavatda fosfolipidlarni va 
xolesterinni о
 
‘zaro joylashishi.
7-vazifa. Keksa odamlarda keng tarqalgan kasalliklardan biri -
parkinsonizm. Bu kasallikda odam harakati sekinlashgan, mushaklar 
taranglashgan boiad i, bosh miyani bo‘limlaridan birida mediator 
dofaminni miqdori pasayadi. Shundan kelib chiqqan holda, organizmga 
tashqaridan dofamin kiritib, kasalni davolash mumkin deb taxmin qilsa 
boiadi. Ammo dofamin eritmasi hech qanday natija bermaydi. Nima 
uchun dofamin bosh miyaning neyronlariga yetib boraolmasligini 
tushuntirib bering. Maqsadli joyga yetib borishi uchun dorivor moddalar 
qanday «to‘siq»lardan o'tib borishi kerak? Moddani vena orqali hamda 
oshqozon-ichak trakti orqali kirish variantlarini ko‘rib chiqing. Nima 
uchun ko‘p kasalliklarni davolashda boshqa organlarga tez-tez 
qo'shimcha samara ko‘rsatilganligi kuzatiladi? Biologik to‘siqlardan 
qaysi biri «ishonchli»? Quyidagi rasmni diqqat bilan kuzating.
258

---

Kulrang
modda
.* ,m ikrogliya
astrositlar
,пеугоп
mikrofag
Mielin
qobiq
modda
Qon tomirlaridan moddalar qanday qilib neyronlarga (asab 
hujayralarga) kelib tushadi? Savolga javob berayotganinggizda 
moddalami membrana orqali transporti materiallaridan foydalaning (2- 
bob). Keltirilgan to‘siqdan qanday moddalar o‘ta oladi? Agar bu 
moddani suvda yaxshi erishi ma’lum boMsa, dofaminni bosh miyaga 
qanday yetkazish mumkin? Dofaminni bosh miyaning neyronlariga 
yetkazish variantlarini taklif qiling.
8-vazifa. Rasmda sun’iy antitanani sxemasi keltirilgan.
Antitanani olinishi quyidagi jarayonlami o‘z ichiga oladi: 
hayvonlarni immunizatsiyasi; hayvonlami talog‘idan В - limfotsitlar 
ajratish; miyeloma hujayralarini ajratib olish;
В - limfotsitlami va mieloma hujayralarini qo‘shish; gibri- 
domalarni hujayra liniyalarini o'stirish; antitana chiqaruvchi hujayra 
liniyalarini seleksiyasi; gibridomalami ko'paytirish (in vivo, in vitro); 
antitana olish. Mana shu jarayonlami nomlarini ishlatib, rasmdagi (1-8 
va a,b) belgilarni nima ekanligini tushuntirib bering. Rasmda raqamlar 
bilan ko‘rsatilgan jarayonlami mohiyatini tushuntirib bering.
259

---

Jarayonlardan qaysi biri:
1) immunizatsiya; 2) qo‘shilish, tanlash va ko‘paytirish; 3) anti­
tanalar olish; 4) gumanizatsiya bosqichlariga to‘g‘ri keladi? Sun’iy 
antitanalar olishni ko‘rsatilgan bosqichlaridan qaysi birida gen 
injeneriya usuli ishlatiladi? Nima uchun В - limfotsitlar shu organni 
sog‘lom hujayralari bilan emas, rak hujayralari bilan qo‘shiladi? Qon 
tomirlarida komplementarlikni aniqlovchi uchastkasi bo‘lmagan sun’iy 
antitanalaming faoliyatini bashorat qiling.