Q. D. Davranov, B. S. Aliqulov nanobiotexnologiya

Internet- saytlar:
www.medvestnik.ru
www.strf.ru
www.cbio.ru
www.nanonewsnet.ru
www.newchemistry.ru
prostonauka.com
www.ncbi.nlm.nih.gov
thesaurus.rusnano.com
allforchildren.ru
www.electrospinning.ru
www.nanomedicine.com
www.foresight.org
www.rfreitas.com
www. sciam. ru/2004/9/nano
www.nkj/ ru/ archive/ articles/604edu.dvgups.ru
w w w .nanorf.ru
w w w .Biochemistry.ru
220

---

9-bob. NANOBIOTEXNOLOGIYANI TIBBIYOTDA 
ISHLATILISHI
Reja:
1. Nanobiotexnologiya va nanotibbiyot.
2. Dori-darmonfami yo‘naltirilgan transportida erishilgan dastlabki 
yutuqlar.
3. Virus kasalliklari diagnostikasida, sun’iy antitelalar olish va 
ishlatishda nanobiotexnologiyalardan foydalanish.
4. Nanotexnologiya asosidagi meditsina implantlari.
5. To‘qima muhandisligi.
1. Nanobiotexnologiya va nanotibbiyot
Biologiya va tibbiyotni rivojlanishi, bu sohadagi tadqiqot usullarini 
kuzatish usullaridan sekin-asta molekular va atom darajasidagi usullarga 
o‘tib borishi bilan tavsiflanadi. Nanobiotexnologiya usullarini tibbiyot 
amaliyotida qo‘llanilishi, tibbiyotda yangi yo‘nalish- «nanomeditsina» 
yo‘nalishini paydo bo'lishiga olib keldi. Nanomeditsina kasalliklarga 
diagnoz qo‘yish va ulami davolashni molekular darajada bajarishni 
taqozo qiladi. Quyida keltirilgan 113-rasmda biotexnologiya, nanotex­
nologiya va meditsinaning o ‘zaro bog‘liqligi aks ettirilgan. Nanome- 
ditsinani usullari har xil nanobo‘lakchalardan ehtiyojli hujayralarga dori 
moddalami va DNK fragmentlarini manzilga yetkazish maqsadida 
foydalanishni o‘z oldiga qo‘yadi.
Nanotexnologiyalar kerakli preparatni nafaqat hujayraga, balki uni 
m a’lum qismiga (organoidlariga) ham yetkazib bera oladi. Yangi usullar 
preparatlaming ta’sir davrini cho‘zish va ulami ikkinchi darajali ta’sirini 
ancha pasaytirish imkonini ham beradi.
Nanotexnologiyalar kasalliklarga diagnoz qo‘yish usullarini mu- 
kammallashtiradi. Nanobo1 lakchalardan foydalanish tirik organizmda 
rak va boshqa kasal hujayralami axtarib topish imkonini beradi va 
nanotexnologiyalarning sezgirligini oshishiga olib keladi.
Nanomeditsinani asosiy yo‘nalishlarini quyidagilarga ajratish 
mumkin:
* faol dorivor moddalami manzilga yetkazish;
221

---

* nanometr darajasidagi yangi usullar va davolash vositalarini 
yaratish;
* tirik organizmda va laboratoriya sharoitida (in vivo va in vitro) 
nanodiagnostika;
* to‘qima injeneriyasi;
* tibbiyot implantlari.