Q. M. Murodov, D, Q, Murodova

Javob: 88,3 mm. 

---

30 
10-masala.Metanni aniqlashda nazariy tarelkalar soni 2000 teng 
bo„lgan xromatografik kolonka qo„llanildi. Metanning xromatografik 
cho„qqi asosining eni 20 mm ni tashkil etdi. Diagramma lentasining 
tezligi 600 mm/soat. Metanning tutilish vaqtini aniqlang. 
Javob: 22,3 minut. 
11-masala. Xromatogrammada 2-metiloktan va 2,3-dimetilgep-
tanning tutilish vaqtlari mos ravishda 37 va 34 sekund. Ularning 
xroma-tografik cho„qqi yarim balandlilaridagi eni mos ravishda 2-
metiloktan uchun 3,2 mm va 2,3 dimetilgeptan uchun 2,7 mm. 
Diagramma lentasi-ning tezligi 1,5 sm/minut holat uchun moddalarning 
bir-biridan ajratish kriteriyasini aniqlang (
).
Javob: 1,27. 
12- masala.Xromatogrammada izopropilbenzol va 1,2,3-trimetil-
benzolning tutilish vaqtlari mos ravishda 112 va 84 sekund. Ularning 
xromatografik cho„qqi yarim balandlilaridagi eni mos ravishda izopro-
pilbenzol uchun 2,1 mm va 1,2,3 – trimetilbenzol uchun 2,3 mm. 
Diagramma lentasining tezligi 3,0 sm/minut holat uchun moddalarning 
bir-biridan ajratish kriteriyasini aniqlang (
).
Javob: 3,18. 
13-masala. NTEB ning qiymati 3,4 mm teng bo„lgan 1,5 metrli 
xromatografik kolonkada etanol, atsetaldegid va propanol-2 larni bir-
biridan ajratishga harakat qilindi. Moddalarning tutilish vaqtlari mos 
ravishda 44, 56 va 48 sekundlarni tashkil etdi. Ushbu kolonkada qaysi 
moddalar bir-biridan ajralishini isbotlab bering. 
14- masala. Nazariy tarelkalar soni 2500 bo„lgan xromatografik 
kolonkada sirka, oksalat va valerian kislotalar ajratilgan edi. 
Moddalarning tutilish vaqtlari mos ravishda 123, 138 va 194 
sekundlarni tashkil etdi. Ushbu kolonkada qaysi moddalar bir-biridan 
ajralishini isbotlab bering. 
15- masala. Nazariy tarelkalar soni 256 bo„lgan xromatografik 
kolonkada A va B moddalar ajratilgan edi. Moddalarning tutilish 
hajmlari mos ravishda 5,0 va 6,3 sm
3
tashkil etdi. Har bir modda uchun 
xromatografik cho„qqi enini va ajratish kriteriyasini (
) hisoblang. 

---

31 
Javob: 1,25 mm.,1,575 mm.; 
= 0,46 
16-masala. Gaz oqimining tezligi 45 ml/min bo„lganda o-
ksilolning tuzatilgan tutilish vaqti 12,9 sekund.Ushbu kolonkada 
diagramma lentasi-ning tezligi 3 sm/minut bo„lganda yuborilgan 
vaqtdan m-ksilolning xromatogramma cho„qqisigacha bo„lgan masofa 
13 mm (yutilmaydigan sorbentniki esa 3 mm). Gaz oqimining tezligi 30 
ml/minut. Yuqoridagi sharoitlarda qaysi komponent ko„proq ushlanib 
qolishini aniqlang. 
Javob: 
 
17-masala.Gaz oqimining tezligi 60 ml/min bo„lganda piridinning 
tuzatilgan tutilish vaqti 14,8 sekund.Ushbu kolonkada diagramma 
lentasining tezligi 1,5 sm/minut bo„lganda, yuborilgan vaqtdan teofen-
ning xromatogramma cho„qqisigacha bo„lgan masofa 11 mm (yutil-
maydigan sorbentniki esa 2 mm). Gaz oqimining tezligi 20 ml/minut. 
Yuqoridagi sharoitlarda qaysi komponent ko„proq ushlanib qolishini 
aniqlang. 
Javob:
18-masala. Yutilmaydigan harakatli faza-argonnning oqim tezligi 
40 sm
3
/min. Argonnning tutilish vaqti 30 sekund. Noma‟lum moddaniki 
esa 4 minut. Noma‟lum moddaning tutilish va tuzatilgan tutilish hajm-
larini aniqlang. 
Javob: 
 
19-masala. Gaz oqimining tezligi – 30 ml/minut, nazariy tarelkalar 
ekvivalent balandligi – 2,5 mm, diagramma lentasining tezligi – 720 
mm/soat. Ushbu sharoitda komponentning tutilish hajmi 60 ml va uning 
xromatografik cho„qqi yarim balandligi 2 mm bo„lsa, kolonkaning uzun-
ligi aniqlang.