Q. Rahmonov Sh. K. Narbayev Z. M. Muqimov yer resurslarini
-BOB. Y ER FONDI YER RESURSLARINI BO SHQARISH OBYEKTI
Download 3.16 Mb. Pdf ko'rish
|
11-BOB. Y ER FONDI YER RESURSLARINI BO SHQARISH OBYEKTI
SIFATIDA 1. M am lakatning yer fondi boshqarish obyekti sifatida O ’zbekiston Respublikasining asosiy boyliklaridan biri bu yer resurslari hisoblanadi. M am lakat chegarasidagi uning maydoni 448,969 m ing kv.km, korxonalar, m uassasalar, tashkilotlar ham da fuqarolar foydalanishidagi m aydon esa 44892,0 ming gani (zahira yerlar bilan) tashkil etadi. Yer maydoni bo'yicha O ’zbekiston dunyodagi qator mamlakatlar, jum ladan Yaponiya, N orvegiya, Finlyandiya, Italiya, Buyuk Britaniyadan katta, Shvetsiya, Ispaniya kabi m am lakatlar yer maydonlari bilan nisbatan tengdir. O ’zbekistonning ijobiy tabiiy sharoiti-iqlim i, tuproqlari, relefi, sug’orish suvi, foydali qazilmalarini hisobga olgan holda m am lakat yer resurslaring muhimligi ham da foydaliligini e ’tirof etmasdan iloj y o ‘q. M am lakat tabiiy boyliklarini e ’tiro f etgan holda O ’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karim ov shunday yozadi: “O ’zbekistonning muhim xususiyati - respublikani iqtisodiy salohiyatli m amlakatga aylanishiga imkon bergan yerining yuqori unumdorligidir. M a’qul iqlim sharoiti, dehqonchilikni sug’orish xarakteri katta m iqdorlardagi qishloq xo'jalik mahsulotlarini qayta ishlashni am alga oshirishni rivojlantirish uchun tarixan respublikada yaxshi sharoit yaratdi”. O ’zbekistoning yer resurslari faqatgina yuqori industrial va samarali qishloq xo'jaligini yuritish uchun muhim emas. Uning yer ostida katta m iqdorlarda foydali qazilm a zahiralari: qimmatli va rangli metaliar, uran va tem ir rudalari, neft v a gaz, mineral qazilm alar mavjud. Bugun respublikada 2,7 mingdan ortiq konlar ham da istiqbolli foydali qazilm alar joylari aniqlangan. U lar o ‘z ichiga 100 g a y a q in mineral xom -ashyolam i oladi, shundan 60 tasi ishlab chiqarishga tortilgan, 900 dan oshik 30 joylar razvedka qilingan. Bularning barchasi mamlakat iqtisodiyoti uchun katta hajmlardagi investitsiyalarni kiritish uchun kuchli omildir. O ’zbekiston Respublikasida yer davlat mulki hisoblanadi ham da u yuridik va jismoniy shaxslarga umrbod m e’rosiy egalik, ijara, egalik va foydalanish huquqlari asosida, qonunchilikda belgilangan tartibda esa mulkchilik huquqi asosida beriladi. Ammo m amlakatda iqtisodiy islohatlarni chuqurlashuvi yer munosabatlarini ancha keskin isloh qilish zaruriyatini obyektiv tarzda tug’dirdi. Mulkchilik shakllari ham da yerga bo'lgan huquq turlarining turli-tum anligi O ’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 55-moddasiga binoan quyidagicha ko'rsatiladi: «Y er... va boshqa tabiiy resurslar umummilliy boylikdir, ulardan oqilona foydalanish zarur ham da ular davlat tomonidan himoyalanadi». Download 3.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling