Q. X. Azizov avtomobil yo‘llarida harakat xavfsizligini ta’minlash

1.3 HARAKATNI TASHKIL ETISH BO‘YICHA 
ME’YORIY HUJJATLAR 
 
Tayanch so‘zlar va iboralar: qonun; me’yoriy hujjatlar; yo‘l; yo‘l harakati; 
harakat qatnashchisi; yo‘l-transport hodisasi; davlat namunasi; ShNQ; MQN; 
O‘zDst; konvensiya. 
 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida belgilangan inson va 
fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari yo‘llarda harakatni amalga 
oshirish, xavfsizlikni ta’minlash jarayonida vujudga keladigan barcha ijtimoiy 
munosabatlarni tartibga solish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Harakat 

---

9 
xavfsizligini ta’minlash yo‘nalishdagi me’yoriy hujjatlar O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasi talablariga muvofiq ravishda ishlab chiqilgan.
Hozirgi kunda “Yo‘l harakati xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston 
Respublikasi qonuni (2013 yil 10 aprel O‘zbekiston Respublikasi 348-sonli 
qonuni), harakat xavfsizligining huquqiy mezonini ta’minlovchi asosiy me’yoriy 
hujjat bo‘lib xizmat qiladi. Bu qonun yo‘l harakati xavfsizligi sohasida yuzaga 
keluvchi munosabatlarni tartibga solish hamda fuqarolarning hayoti, sog‘ligi va 
mol-mulkini muhofaza etishni ta’minlashga, ularning huquqlari va qonuniy 
manfaatlari, shuningdek, atrof-muhitni himoya etishga qaratilgan. Qonun quyidagi 
31 moddadan tashkil topgan: Qonuning maqsadi; asosiy tushunchalar; qonun 
hujjatlari; davlat boshqaruvi; (Vazirlar Mahkamasi, Hokimiyatlar, transport 
vazirligi, Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi, ichki ishlar vazirligi) soha vakolatlari; 
transport vositalari egalarining majburiyatlari; yo‘llarga doir talablar; transport 
vositalariga doir talablar; transport vositalaridan foydalanuvchilarga talablar; yo‘l 
harakati xavfsizligini tibbiy jihatdan ta’minlash; tashkil etish; yo‘l harakati 
qatnashchilarining huquqlari va majburiyatlari; transport vositalarini boshqarish 
huquqi; haydovchilarni tayyorlashga doir talablar; boshqarish huquqining bekor 
qilinishi; qonun buzganlik uchun javobgarlik.
Yo‘l harakati xavfsizligi to‘g‘risidagi qonunda quyidagi asosiy tushunchalar 
qabul qilingan:
Yo‘l – transport vositalari qatnovi uchun qurilgan yoki moslashtirilgan va 
xuddi shu maqsadda foydalanishga yer mintaqasi yoxud sun’iy inshoot yuzasi; 
Yo‘l harakati – odamlar va yuklarni transport vositalari yordamida yoki 
bunday vositalarsiz yo‘llar doirasida harakatlanishi jarayonida yuzaga keluvchi 
munosabatlar majmui;