Q. X. Azizov avtomobil yo‘llarida harakat xavfsizligini ta’minlash

 
 
 

---

12 
1 - bob uchun nazorat savollari 
1. Harakat xavfsizligining qanday umumiy tushunchalari mavjud? 
2. Harakatni tashkil etishdagi masalalar ko‘lamiga qarab qanday darajalarga 
bo‘linadi? 
3. Yo‘l harakatini tashkil etishning asosiy vazifalari nimalardan iborat? 
4. Yo‘l harakatini tashkil etish deganda nimani tushunasiz? 
5. Yo‘l harakatini tashkil etishning asosiy maqsadi nimalardan iborat? 
6. “Avtomobil-haydovchi-yo‘l-piyoda-muhit” tizimining harakat xavfsizligini
ta’minlashdagi o‘rni nimadan iborat? 
7. Avtomobil yo‘llari to‘g‘risidagi qonun qanday moddalardan iborat? 
8. O‘zbekiston Respublikasida harakat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan 
Prezident va Vazirlar Mahkamasining qanday qaror va farmoyishlarini bilasiz? 
9. O‘zbekiston Respublikasidagi Avtomobil yo‘llarini rivojlantirish bo‘yicha 
qanday ishlar rejalashtirilgan? 
10. Harakatni tashkil etish bo‘yicha qanday me’yoriy hujjatlarni bilasiz? 
11. Yo‘l harakati xavfsizligi to‘g‘risidagi qonunda qanday asosiy tushunchalar 
qabul qilingan? 

---

13 
2-bob. YO‘L TRANSPORT HODISALARI VA ULARNING 
KO‘RSATKICHLARI 
 
2.1 YO‘L-TRANSPORT HODISASI TO‘G‘RISIDA TUSHUNCHA 
 
Tayanch so‘zlar va iboralar: yo‘l-transport hodisasi; boshlang‘ich faza; 
kulminatsion faza; yakuniy faza; xavfli vaziyat; falokatli vaziyat; to‘qnashuv; 
ag‘darilib ketish; turgan transport vositasini urib ketish; to‘siqlarga urilish; 
piyodalarni urib ketish; aravani bosib ketish; yo‘lovchining yiqilishi; boshqa yo‘l-
transport hodisalari. 
Avtomobil 
yo‘llarida, shahar ko‘cha va maydonlarida transport 
vositalarining normal harakat rejimining buzilishi oqibatida insonlar halok 
bo‘lishiga, tan jarohati olishiga, shuningdek, transport vositalariga va undagi 
yuklarning zarar ko‘rishiga, yo‘ldagi sun’iy inshootlarning zararlanishiga yoki 
boshqa turdagi moddiy zararlar yetkazishga sababchi bo‘luvchi halokatlarga yo‘l-
transport hodisasi (YTH) deyiladi. Bu ta’rifga ko‘ra YTHda ikkita omil bo‘lishi 
tavsiflidir, bular: insonlarning o‘limi, tan jarohati yoki katta miqdordagi moddiy 
zarar, shuningdek, biron-bir transport vositasining harakatda bo‘lishidir. 
YTH vujudga kelishida umumiy tizimga kiruvchi «A-H-Y-P-M» 
elementlaridan biri yoki bir nechtasi birgalikda normal harakat rejimini buzishga 
sababchi bo‘lishi kuzatiladi. 
Har bir YTHda shartli ravishda uchta fazani ajratish mumkin: boshlang‘ich,