Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar


Download 0.61 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/121
Sana14.11.2023
Hajmi0.61 Mb.
#1771972
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   121
Bog'liq
Tribotexnikadan amaliy mashg\'ulotlar. Ahmedxo\'jaev X

9-LABORATORIYA ISHI 
TINCH HOLATDAGI ISHQALANISHDAN NISBIY 
HARAKATGA 0 ‘TISHNI DAVRIDAGI ISHQALANISHNI 
0 ‘RGANISH*
Ishning maqsadi. 
Turli materiallardan yasalgan jismlaming tinch 
holatdagi ishqalanishdan nisbiy harakatga o'tishni davridagi ishqa- 
lanishni o'rganish.
Nazariy ma’lumotlar. 
Tinch holatdagi ishqalanish deb ikki hara- 
katsiz qattiq jismning bir-biriga nisbatan nisbiy xarakatga o'tish davri- 
gacha bo‘lgan ishqalanishiga aytiladi.
Tekis ishqalanish sirtiga tinch holatdagi ishqalanishdan nisbiy 
harakatga o'tishni davridagi ishqalanishni o ‘rganishga m o‘ljallangan 
m a’lum og‘irlikka ega bo‘lgan namuna qo'yilgan bo‘lsin, agar na­
muna ishqalanadigan sirt ortib boruvchi burchak bilan ohista ko‘ta- 
rilsa, bunda namunaning og‘irlik kuchi ikki tashkil etuvchi kuchlarga 
ajraladi, ulardan birinchisi namunani ishqalanish sirtiga normal 
yo‘nalishda bosib turadi, uning qiymati Z = G cosa ga teng. Ikkinchi 
tashkil etuvchisi esa namunani qiya tekislik bo‘yicha harakatlan- 
tirishga intiladi, bu kuchning qiymati P=Gsincx formula bilan 
hisoblanadi. Ishqalanish sirtining qiyalik burchagi ortib borishi bilan 
og'irlik kuchining birinchi tashkil etuvchisining qiymati kamayib
ikkinchisiniki esa ortib boradi. Ishqalanish sirtining nishablik burcha­
gi shunday qiymatga yetishi mumkinki, unda namuna tinch holatdan 
nisbiy harakatga o ‘tadi. Bunda og‘irlik kuchining P = G sina tashkil 
etuvchisi son jihatdan ishqalanish kuchi F ga teng bo‘ladi va bu shart 
amalga oshirilganda namuna tinch holatdan nisbiy harakatga o ‘tadi. 
Ushbu holat uchun ishqalanish koeffitsiyenti f = tg a ga teng bo'ladi, 
uning bunday holatga to ‘g‘ri keluvchi qiymatini harakatsiz holatdan 
nisbiy harakatga o ‘tishdagi ishqalanish koeffitsiyenti deb qabul qilish 
mumkin.
Kerakli asbob va uskunalar. Harakatsiz ishqalanishdan nisbiy 
harakatga o'tishni davridagi ishqalanishga o ‘tish o'rganish qurilmasi, 
ishqalanish jarayonini o ‘rganish uchun turli xildagi materiallar, tran-
sportir.



Download 0.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling