Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

na
= л/2 
R h - t i 2
bu yerda, na - materialni yemirilishiga olib keladigan sikllar soni; F -
moydagi abraziv donachalar miqdori; Q - sistemadagi moyning 
hajmi.
Ishni bajarish tartibi: 
nazariy qism bilan tanishgandan so‘ ng hi­
soblash algoritmiga moslab dastur tuziladi. Bunda jadvalda berilgan 
qiymatlardan foydalaniladi.
5 -L A B O R A T O R IY A I S H I  
T I S H L I G ‘IL D IR A K L A R N I R O L IK L I 0 ‘X S H A T M A  
A N A L O G L A R Y O R D A M I D A M O D E L L A S H T I R I S H
Ishning maqsadi: 
tishli g ‘ ildiraklarni EXM da rolikli o ‘ xshatma- 
lari bilan modellashtirish [14].
Nazariy qism: 
tishli g ‘ ildirakni sirti dumalab va sirpanib ishlaydi. 
ilashish qutbida g'ildiraklarning boshlang'ich aylanalarida 51фаш5Ь 
bo‘ lmaydi. Tishlaming kallagi va oyoq qismlarining ilashish joylarida 
81
фаш
811
eng katta qiymatga ega bo‘ladi.
Tishli ilashmalarning materiallarini yeyilishga sinash maxsus 
jihozlarda o ‘tkazilish kerak. Bu holda sinov natijalari faqatgina na- 
zarda tutilgan tishli ilashmaning ilashish moduliga tishlar soniga 
tegishli bo‘ ladi. Shuning uchun tishli ishlamali mexanizmlarni rolikh 
o'xshatmalar yordamida o ‘ rganish ma’ qulroqdir. Buning uchun tish­
lar sirtini ilashish nuqtalaridan egrilik radiuslarining har xil radiusida- 
gi roliklar sistemasi deb qabul qilamiz.
Sinov M I- IM markali ishqalanish mashinasida, tishli g ‘ ildiraklar 
inateriallaridan tayyorlangan «rolik-rolik» namunalarida olib boriladi.

---

Tishli ishlamalarda eng katta yeyilish yetaklovchi g'ildirak tishi- 
ning kallagida, yetaklovchi g ‘ ildirak tishining oyoq qismining ilashgan 
joyda kuzatiladi. Shuning uchun ham tishli uzatmalarning nazarda 
tutilgan qismiga mos keluvchi sharoitda yeyilishga sinash kerak. 
Buning uchun tishli ilashmalardagi ko‘p miqdorda yeyilishga ega 
bo'lgan qismlarining geometrik va kinematik ko‘ rsatkichlarini aniq- 
laymiz.