Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

Kerakli sabob uskunalar:
1. Diskli tormoz o‘rnatiladigan tajriba qurilmasi.
2. Mikrometr.
Nazariy qism: 
Turli texnologik mashina va jihozlarda ishlatila- 
d ig a n k o ‘p g in a to r m o z
qurilmalarida friksion material sifatida GOST 
1 198-80 b o ‘y ic h a ta y y o rla n g a n
asbestli tormoz tasmasi ishlatiladi. Bu 
to rm o z ta s m a s i asb est 
ip 
va 
latun simlaridan to ‘qilgan tasmaga max- 
sus n a m g a va m o y g a c h id a m li 
A yoki В tarkibi shimdirilib, quritilib 
te rm ik ish lo v
berish yo‘li bilan olinadi. Bunday tasmaning po'lat 
gardishi (diskasi) bilan ishqalanish koeffitsiyenti shimdirilgan A va В 
ta rk ib la r u c h u n
mos ravishda 0,35 va 0,45 dan kam bo‘lmaydi. 
T o rm o z
tasmasining ishlash muddati bevosita uning yeyilish bardosh- 
ligi b ila n a n iq la n a d i. 
Yuqorida keltirilgan standart talablarga ko‘ra A 
va В 
to rm o z
tasmalari 2 soat sirpanish rejimida to ‘xtovsiz ishlagan- 
d a n
keyin qalinligi bo'yicha yeyilishi mos ravishda 0,20 va 0,15 mm 
d a n
oshmasligi kerak.
4.14-rasmda tajriba bajariladigan maxsus qurilmaning chizma 
tasviri keltirilgan. Umumiy stanina 1 ga elektromotor 2 va silindrik 
re d u k to r
2
o‘rnatilgan bo‘lib, reduktorning yetaklanuvchi o ‘qida 
qo'zg’almas qilib tormoz gardishini va dastak 5 o'tkazilgan. Tormoz 
kolodkalari 
6
va gardish orasidagi tirqishning kattaligi rostlovchi bolt
7 yordamida sozlanadi. Dastak 5 ning o‘simtasi tormoz ishlagan 
p a y td a
cheklovchi 
8 
ning cheklagichlari orasida joylashgan dastakning 
o'simtasi tormoz ishlagan paytda gardishni bo'sh aylanib ketishidan 
sa q la y d i 
va bunda moy to‘ldirilgan silindr 9 ichidagi porshen dempfer 
bo'lib, dastakning burchak siljishlarining zarbasiz, yumshoq bo'lishini 
ta ’minlaydi.