Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

U mmi—
mos tarzda; 
i 
-  kesimdagj maksimal yeyilishlar miqdori,
mm. Yeyilish miqdori vallar uchun minus, teshiklar uchun musbat 
qiymatga egaligi (3.14) formulada inobatga olinishi kerak.
Tekshirilayotgan yuza parametriari
3.4-jadval
Kesim raqami
I - I
I I - I I
I I I - I I I
I V - I V
v - v
V I - V I
D oi, 
mm
C /m a x ./ 
• 
m m
U min 
.,
• 
mm
D
e, , mm
6. 
Yuzani yeyilish kattaligi epyura grafigi chiziladi (3.10-rasm). 
Buning uchun yeyilish miqdorlari ordinata (Y ) o ‘ qiga, yuza uzuniigi 
bo‘yicha belgilangan kesmilar raqami abssissa (X ) o ‘ qiga q o ‘yiladi. 
Valni yeyilishi uning diametrini kamaytirgani uchun manfiy, teshikni 
yengishi uning diametrini kattalashtirganligi uchun musbat yo'nalishli 
o ‘ qqa q o ‘yladi. Rasmda yeyiUsh grafigi misol tariqasida ko‘ rsatilgan. 
Tala'balar o ‘zlari o ‘tkazgan tajriba natijalan bo'yicha yuzaning yeyilish

---

grafigini qurishlari kerak. Grafikdagi U mm , va U min i egri chiziqlari
orasidagi maydon yuzasi detal yuzasining yeyilish epurasini ifoda- 
laydi.
7. Detaining ta’ mirlash yoki nominal o'lcham i aniqlanadi:
D r = D H + U mxx 
(3.15)
bu yerda, C/max - barcha kesimlarda aniqlangan U maxl laming eng
kattasi (3.10-rasmga qarang).
8. Bajarilgan ish bo'yicha xulosa qilinadi.
N A Z O R A T S A V O L L A R I
1. Yeyilish miqdorini aniqlash usullari.
2. Mikrometrlash usulining mohiyati, afzallik va kamchiligi.
3. Mikrometrlash usulida q o ‘llaniladigan o'lch ov asboblari, ular- 
ning aniqligi darajalari.
4. Qo'llanilgan jihoz va o ‘lchov asbobini sozlash.
5. Tekshiriladigan detal yuzasini o ‘lchashga tayyorlash.
6. Yeyilish grafigini qurish.
7. Yeyilgan yuzaga belgilab olingan kesimlardagi maksimal va 
minimal yeyilish miqdorlari aniqlash.
8. Detalni yeyilishdan keyingi va ta’ mirlash o ‘ lchamlarni aniq­
lash.