Q. Yu. Nazirov kamondan oʻq otish

Kamonni ushlash va oʻqni qoʻyishdagi xatolar 
Kamon tutqichini har kim individual ravishda tanlagan boʻlsa-da, bir qator 
xarakterli qoʻpol xatolar mavjud. 
Xato: kamon ipini barmoqlar bilan ushlash. 
Oqibatlar: otish paytida oʻq otuvchi kamonni yon tomonga tortadi, oʻq 
yoʻnalishini oʻzgartiradi va nishonga tegmaydi. 
Tavsiyalar: Otish paytida kamon ipini toʻgʻri ushlab turishi kerak, faqat 
koʻrsatkich, oʻrta va jimjiloq barmoqlari ishlatiladi. 
Xatolarning ahamiyati va chastotasi 
Barcha noaniqliklar va xatolar, ularning ahamiyat darajasiga qarab, yakuniy 
natijaga qadar farqlanadi. Agar texnologiyaning asosiy elementlarida xatolarga yoʻl 
qoʻyilgan boʻlsa, unda ular asosiy xatolar deb ataladi. Agar ular tayyorgarlik 
harakatlarini ishlab chiqarishda sodir boʻlsa, ular ikkinchi darajali deb ataladi. 
Shunga koʻra, yoʻl qoʻyilgan katta xato, keyingi xatolar paydo boʻlishida 
ifodalangan davom etishiga olib keladi. Kichik xatolar shunday nomlanganki, ularning 
maʼnosi unchalik muhim emas, balki ular texnologiyaning asosiy elementlarida emas, 
balki tayyorgarlik jarayonida qilingan. 
Muayyan xatolarning paydo boʻlishi maʼlum tartibli chastotada sodir boʻladi, 
shuning uchun ularni quyidagilarga boʻlish odatiy holdir. 
tez -tez (tez -tez uchrab turadi, lekin muntazam emas); 

---

81 
tizimli (doimiy ravishda, deyarli har bir zarbada takrorlanadi); 
davriy (kamdan — kam uchraydi, lekin shunga qaramay, muntazam xarakterga 
ega); 
yakka (tasodifiy va yakka tartibdagi toifaga mansub). 
Xatolarni bartaraf etish uchun ularning sababini toʻgʻri aniqlash va ularni 
tuzatishning samarali usulini tanlash kerak. 
Barcha xatolarning asosi — mahoratning pastligi, oʻq otish va talonlarni tahlil 
qilish tajribasining etishmasligi, psixo — emotsional holatning taʼsiri, umumiy, 
individual va vaqtinchalik fiziologik omillardir. 
Jismoniy koʻnikmalarning yomon rivojlanishi va xatolarni aniqlashda 
introspeksiya uchun zarur boʻlgan tajribaning etishmasligi quyidagi sabablarga 
asoslanadi; 
kam mashq va kam tortishish, buning natijasida umumiy va maxsus jismoniy 
sifatlar rivojlanmagan; 
murabbiylarning tajribasizligi, oʻquv jarayonida metodologiyaga rioya qilmaslik 
asosida past darajadagi tayyorgarlik; 
mashgʻulotning maʼlum bir bosqichida kamonchi vazifasi va imkoniyatlari 
oʻrtasidagi nomutanosiblik. 
Ammo shunga qaramay, hatto katta oʻq otgan tajribali otuvchilar ham hayot ritmi 
yoki hissiy tajribalar tufayli maʼlum bir davrda paydo boʻladigan subyektiv psixologik 
va fiziologik omillar taʼsiri ostida yuzaga keladigan xatolardan himoyalanmagan va 
ular ob — havo sharoiti, tashqi aralashuv, taʼminotning etishmasligi yoki materialning 
notoʻgʻri tanlanishi va ho kazolar taʼsir koʻrsatishi mumkin. 
Xatolarni aniqlash va ularni hal qilish uchun doimiy nazorat kerak: 
otishni oʻrganuvchining oʻzini oʻzi boshqarishi; 
murabbiy yoki murabbiy nazorati. 
Shuningdek, xatolar sabablarini aniqlash uchun zarur texnik vositalarga ega 
boʻlish va toʻgʻri harakatlarni bajarish, muayyan harakatlarni yaxshilashga qaratilgan 

---

82 
maxsus ishlab chiqilgan jismoniy mashqlarni qoʻllash zarur. Qayta tiklash choralari 
ularni amalga oshirish zarurati tugʻilganda amalga oshirilishi kerak.