Qanxa davri mudofaa inshootlarini tipologik jihatdan uch guruhga bo’lish mumkin. Bular joy relyefi bilan bog’liq ravishda noto’g’ri tarxli, to’g’ri to’rtburchyk tarhli, do’kaloq tarhli inshootlar

Istehkomli binolar yoki garnizon uchun kazarmalar: Tuproqqal’a Ko’nerliqal’a Oqtepa, Anqaqal’a Qizilkal’a, Devkesgan g’ovining to’garak istehkomlari va boshqalar. Ularning baquvvat devorlari burjlar, burj ichki xonalari bilan kuchaytirilgan, kiraverishda peshdarvoza inshootlari joylashgan Devkesgan g’ovi va Oqshaxonqal’aning tashqi devori uzun devorlar toifasiga kiradi.

4. 
   Devkesgan g’ovi va Oqshaxonqal’a tashqi devori uzun devorlar toifasiga kiradi va qadimgi Xorazm harbiy arxitekturasida noyob hodisa hisoblanadi. Ular qadimgi Xorazmning ichki mintaqalaridan birini chegaralab turadi. Uning hududi arxeologiktopografik jihatdan yetarlicha o’rganilmaganiga qaramay, mazkur faktning o’ziyoq uzun devor bilan o’rab olingan mintaqa alohida o’ringa ega bo’lganidan guvohlik berib, u qadimgi Xorazmning muhim siyosiy, iqtisodiy va madaniy markaz rolini o’ynagan hududlaridan biri ekanligini taxmin qilish imkonini yaratadi. www.ziyouz.com kutubxonasi G’ayratdin Xodjaniyazov Qadimgi Xorazmning boshqa «uzun devori» 74 -bet «Devkesgan g’ovi» birmuncha bo’lakcha ma’nodagi tarixiy-arxitektura hodisasi hisoblanib, dehqonchilik bilan shug’ullanadigan Xorazmning shimoli-g’arbiy sarhadlarini Orol-Kaspiy kengliklarida ko’chib yurgan jangari chorvador qabilalar hujumidan himoya qilgan chegara inshooti bo’lgan
   

O’rta osiyoda antik davr yodgorliklari http://xorazmiy.uz/oz/pages/view/242
O ’rta Osiyo hududida mil.av. IV– milodiy IV asrlarga oid yodgorliklarda keng miqyosda arxeologik tadqiqotlar olib borildi. O’zbekiston hududida M.E.Masson rahbarligida Termiz arxeologiya ekspeditsiyasi, Ya.G’.G’ulomov nomidagi Arxeologiya institutining arxeologiya guruhi O’zbekistonning barcha viloyatlarida, S.P.Tolstov rahbarligidagi Xorazm arxeologiya-etnografiya ekspeditsiyasi, Xorazm vohasida V.M.Masson rahbarligida Baqtriya ekspeditsiyasi, G.A.Pugachenkova rahbarligida Xamza nomidagi san’atshunoslik ekspeditsiyasi xodimlarining Surxondaryo viloyatidagi faoliyatlarini qayd etish mumkin.
M.E.Masson rahbarligida Turkmaniston hududida Turkmaniston arxeologiya ekspeditsiyasi xodimlari arxeologik tadqiqotlarni olib bordi. Tojikiston hududida A.N.Bernshtam, Pomir-Oloy tog’ tizimi atroflarida A.M.Mandelshtam, Beshkent cho’lida arxeologik tadqiqotlarni olib bordilar.
O’rta Osiyo hududida olib borilgan arxeologik tadqiqotlar natijasida olingan ashyolar antik davr tarixini yoritishda muhim manba bo’ladi.