Qaraqalpaq ádebiyatí

Tapsırmalar
1. Maqtımqulınıń ómiri hám dóretiwshiligi haqqında aytıp 
beriń.
2. Shayır qosıqlarında insanıy ideyalardıń sáwleleniwin tallap 
kórsetiń.
3. Shayırdıń didaktikalıq qosıqlarınan 5 kupletten yadlaw. 
maqtımqulı
túrkmenniń
Jáyhun menen Báhri-Hazar arası — 
Shól ústinen eser jeli Túrkmenniń.
Gúl-ǵunshası — qarar kózim qarası,
Qaratawdan qular seli Túrkmenniń.
Haq sıylaǵan bardur onıń sayası,
Shólinde juwırar narı-mayası.
Ráńbáráń gúl ashar jasıl jaylawı,
Rayxanǵa tolı shóli Túrkmenniń.
Jap-jasıl búrkenip shıǵar perisi,
Álemdi tutadı ánbar iyisi.
Bek, tóre, aqsaqal — jurttıń iyesi,
Qalıń qonǵan gózzal eli Túrkmenniń.

---

246
Ol márttiń uǵlıdur, mártdur atası,
Góruǵlı ǵardashı, bálentdur bası.
Tawda-dúzde quwsa sáyyadlar tiri,
Ala bilmes — jolbarıs ulı Túrkmenniń.
Kóńiller, júrekler bir bolıp baslar,
Láshker tartsa erir topıraqlar-taslar.
Bir sıpırada tayın qılınsa aslar — 
Kóteriler baq-ıǵbalı Túrkmenniń.
Kewil talwas urar atqa mingende,
Tawlar lalǵa dóner qıya baqqanda,
Bal keltirer yoshıp dárya aqqanda,
Bántler qıyrar kelse seli Túrkmenniń.
Ǵapıl qalmas, sawash kúni jasımas,
Qarǵısqa-názerge giripdar bolmas,
Búlbilden ayrılıp, solıp-sarǵaymas,
Mudam ánbar shashar gúli Túrkmenniń.
Tiyreler — tuwısqan, ruwlar — birdur,
Iǵbalına jawǵan Haqtıń nurıdur.
Mártler atqa minse — sawash kúnidur,
Jaw ústine júrer jolı Túrkmenniń.
Zawqı tasıp shıǵar, baǵrı daǵlanbas,
Taslardı sındırar, jolı baylanbas.
Kózim-kóńlim basqa jayǵa toqtamas,
Maqtımqulı — sóyler tili Túrkmenniń.
 kózge miymandur
Qara tastan qıldı ayırǵan kózlerim,
Jolın kórmes, nurı kózge miymandur.
Kelgen as dep kelmes, bozartpa júziń,
Nanǵa mútáj emes, sózge miymandur.
Awırdur dáwirler, uzaqdur jollar,
Sorassa jigitler, sózlesse tiller.
Báhárde ashılǵan ráńbáráń gúller — 
Bir pasıl ashılar, jazǵa miymandur.

---

247
Ne ázim ónerler, ne sırlı isler,
Ne hawalı baǵlar, bálent aǵashlar.
Alpıs álwan, jetpis túrli jemisler –
Shaqadan ayrılar, gúzge miymandur.
Jigittiń bolmasa jaraǵı, atı,
Sonı belli biliń, joqdur ǵayratı.
Jas minedi — keter súyek quwatı,
Jigitliktiń zorı dizge miymandur.
Haqtı yadqa alıp, Haqtan qorqıńlar,
Shaytan ara tússe — qoymas erkińe,
Quba jawan, quwanbaǵıl kórkińe,
Qartayarsań, kórkiń júzge miymandur.
Maqtımqulı, úgit bardur sózińde,
Bir Allanıń qorqınıshı kózińde,
Qansha jasasań da jerdiń júzinde — 
Adam ulı bes kún duzǵa miymandur.