Qaraqalpaq tili tariyxí PÁninen ámeliy jumíslarí

 
 
 

---

3 
5-tema. «Tonıkók» esteliginnen alınǵan tekstti sintaksislik tallaw jasaw 
1. Ulan-Batır qalasınan 66 km uzaqlıqta, túslik-shıǵıs tárepinde ornalasqan 
qaysı estelik? 
2. Qaysı estelik 1891-jılı N.M.Yadrintsev tárepinen tabılǵan. Estelik Kultegin 
menen Bilke qaǵannıń ákesi Kutluǵ qaǵan hám onıń hayalı Ilbilge xatunǵa arnalıp, 
731-jılı jazılǵan? 
3. Qaysı estelikti V.L.Kotvich 1912-jılı Mongoliyanıń Ixe-Xushotu degen 
jerinen tapqan. Estelikte tardush qáwiminiń basshısı Kuli Churanıń batırlıǵı sóz 
etilgen. Akademik A.N.Samoylovich tárepinen awdarma jasalǵan? 
4. Qaysı estelik 1909-jılı Selenga dár yası menen Shine-usu kóli átirapınan 
G.I.Ramstedt tárepinen tabıldı. Estelik uyǵır mámleketiniń basshısı Muyun 
Churaǵa arnalıp jazılǵan. Muyun Chura 745-jılı túrk qaǵanatınıń sońǵı qaǵanı 
Ozmısh tegindi urısta jeńip túrk qaǵanatınıń qulawına sebepshi bolǵan tariyxıy 
shaxs. Estelik 744-759-jılları aralıǵında jazılǵan dep shamalanadı? 
5. Qaysı estelik IX ásirde uyǵırlar menen urısta jeńiske erisken Qırǵız xanı 
Yarlaqarǵa arnap qoyılǵan. Estelik Mongoliyadaǵı Sudjin-Davan tóbeshiliginen 
1909-jılı Ramstedt tárepinen tabılıp, 1913-jılı Xel sinkide járiyalanadı? 
 
 
6-tema: Uyǵır jazba esteliklerinde jumsalǵan dawıssız sesler hám olardı 
ańlatatuın tańbalardı anıqlaw 
1. Uyǵır jazıwı qaysı jazıwı tiykarında payda boldı? 
2. Segiz dawıslı sesti ańlatıw ushın neshe tańba qollanılǵan? 
3. Jigirma dawıssız sesti ańlatıw ushın neshe tańba qollanılǵan? 
4. Uyǵır jazıwı eski jazba esteliklerde hár qıylı atamalar menen atalǵan 
M.Qashǵariy óziniń «DLT» miynetinde onı ne dep ataydı? 
5. Uyǵır jazıwı eski jazba esteliklerde hár qıylı atamalar menen atalǵan. 
Abdirazzaq baxshi 1480 jılı «Xibatul-Haqayıqtıń» kóshirme nusqasında ne dep 
ataǵan?