Qarshi davlat universiteti kasbiy ta’lim fakulteti norqobilova Buviholning

III bob. Mehnat muhofazasini tashkil etish. 
3.1 Tikuvchilik korxonalarida mehnat muhofazasini tashkil etish asoslari………57
Xulosa ……………………………………………………………………………61 
Adabiyotlar ro’yxati…………………………………………………………….62 

---

4 
 
Kirish. 
Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimizda ta’lim tizimida olib borilayotgan 
islohotlar, belgilanayotgan barcha rejalar va vazifalar yuqori malakali, yuksak 
ma’naviyatli, rivojlangan mamlakatlar darajasida raqobatbardosh mutaxassislar 
tayyorlashda qaratilgan. 
Mamlakatimizda uzluksiz ta’lim tizimining joriy etilishi va unda o’rta 
maxsus, kasb-hunar ta’limining alohida bo’g’in sifatida e’tirof etilishi, ishlab 
chiqarish korxonalari uchun zarur bo’lgan ishchi kadrlar-kichik mutaxassislarni 
tayyorlashga keng imkoniyatlar yaratdi. 
Ta’limning rivojlanish bosqichida o’rta maxsus kasb-hunar ta’limiga 
e’tibor katta. Chunki, yoshlarning kasb-hunarga moyilligini oshirish, biror kasb 
bo’yicha yetarli bilim, amaliy malaka va ko’nikmalarini rivojlantirish kasb-hunar 
kollejlarida amalga oshiriladi. Ma’lum malakaviy toifaga ega bo’lgan kichik 
mutaxassislarning amaliy bilimi, muammolarni mustaqil yechish qobiliyatlarini 
rivojlantirish – ishlab chiqarish korxonalarida tayyorlanadigan mahsulotlarning 
sifatli, raqobqtbardosh bo’lishini ta’minlaydi [3,8].
Istiqloldan so’ng, barcha sohalar qatori yengil sanoat korxonalari faoliyatini 
rivojlantirishga, sifatli, zamonaviy modaga mos, raqobatbardosh mahsulotlar ishlab 
chiqarishni yo’lga qo’yishga, mahalliy xom-ashyoni mamlakatimizning o’zida 
qayta ishlab, tayyor mahsulot ishlab chiqarish salmog’ini oshirishga, buning uchun 
esa korxonalarni qayta qurish, yangi texnika va zamonaviy texnologiya bilan 
jihozlashga kirishildi.Yengil sanoat korxonalariga Germaniya, Yaponiya, 
Koreya, Amerika korxonalariga Germaniya, Yaponiya, Koreya, Amerika 
Qo’shma shtatlarida ishlab chiqilgan eng zamonaviy asbob-uskunalar va 
texnologiyalar olb kelindi. O’zbekistonda ichki va jahon bozorga keng 
assortimentdagi mahsulot yetkazib berish imkoniyati yaratildi [11]. 
Ma’lumki, mahsulot tayyorlash samaradorligi mutaxassislar salohiyati va 
mahsulotni tayyorlashga bevosita ishtirok etadigan ishchi kadrlar bilimi, 
malakasiga ham bog’liq. 

---

5 
Kasb-hunar kollejida tikuvchilik sir-asrorlarini yaxshi o’zlashtirgan, 
buyumlarini tayyorlash texnologiyasi bo’yicha yetarli amaliy malaka va 
ko’nikmalarga ega bo’lgan ishchigina, sifatli mahsulot ishlab chiqarishga o’z 
hissasini qo’sha oladi.
Kollejlar faoliyatini o’rganish va kuzatishlar natijalari, kasb-hunar ta’limining 
zamon talablariga mosligini va ishlab chiqarish korxonalarining kichik 
mutaxassisga bo’lgan ehtiyojini ta’minlash yetarli darajada yo’lga qo’yilmagani 
va bu borada qilinishi lozim bo’lgan vazifalar ko’pligini ko’rsatadi [8]. 
Bo’lajak kichik mutaxassislarning zamonaviy talablarga javob berishi 
uchun, kasb-hunar kollejlarida maxsus fanlarni o’qitish samarodorligini 
yaxshilash, mashg’ulotlarni zamonaviy pedagogik texnologiyaga asosidagi 
loyihalarini ishlab chiqish va amalda qo’llash, axborot texnologiyalari va 
o’qitishning texnik vositalaridan samarali foydalanish dolzarb vazifalardan 
sanaladi.
Hozirgi vaqtda maxsus fanlarni o’qitish samaradorligini oshirishda, 
o’quvchilarning ta‘lim faoliyatining sub‘ekti sifatida mustaqil, rejali bilim 
o‘zlashtirishi va o‘z-o‘zini rivojlantirishida katta imkoniyatlar yaratadigan, har bir 
o’quvchining bilish imkoniyatlarini hamda ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga 
yo’naltiridigan modulli ta’lim metodlarining ahamiyati katta [6].
“Tikuvchilik ishlab chiqarish texnologiyasi” fani “Yengil sanoat mahsulotlari 
texnologiyasi” yo’nalishidagi maxsus fanlardan biri bo’lib, uni o’rganish natijasida 
tikuvchilik buyumlarini tayyorlash jarayoni bosqichlari, bichish va tikish usullari 
haqidagi bilimlar o’zlashtiriladi. Tikuvchilik mahsulotlarini tayyorlash jarayonlari 
bir qancha bosqichdan iborat va ular muayyan ketma-ketlikda, bir- biri bilan uzviy 
ravishda bog’liq bo’lib, har bir amaliy mashg’ulot buyumning biror uzeliga ishlov 
berish jarayonini qamrab oladi. O’quvchi har bir bo’lakni tayyorlash usulini amaliy
mustaqil bajarsagina texnologik jihatdan to’g’ri tikish yo’llarini yaxshi 
o’zlashtiradi. Amaliy mashg’ulotlarni modullarga bo’lib o’rganish natijasida,
o’quvchining modulda belgilangan tartibda vazifani bajarish, o’z- ozini tekshirish 
va baholash, erishgan natijadan qoniqamaganda, o’qituvchining ko’rsatmalari bilan 
xatolarini anglagan holda modulni qayta o’rganish inkoniyati mavjud bo’ladi.

---

6 
Shu maqsadda, bitiruv malakaviy ishiga “Kasb-hunar kollejlarida 
“Tikuvchilik ishlab chiqarish texnologiyasi” fani bо‘yicha amaliy mashg‘ulotlarni 
modulli texnologiya asosida loyihalash” mavzusi tanlandi.