Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz quduqlarini sinash»

on
– shu operatsiyani bajarish vaqtida tizma ichidagi suyuqlikni zichligi, 
kg/m
3
P
on
 = 1.1 P
y 
; (4.16)  
P
y
– quduq yuzasida eng yuqori bo‘lishi mumkin bo‘lgan bosim, Pa;
Gazli quduqlar uchun
P
y
 = P
pl 
 e
-s
(4.17) 
Neftli quduqlar uchun 

 P
pl 
- 


 g z
pl
P
y
 = 

(4.18) 

 P
nas
 
bu yerda P
pl
– z
pl 
chuqurlikdagi gaz yoki neft’ hosil qiluvchi qatlamni qatlam 
bosimi; 


- yopik quduqdagi gazlashgan neftni zichligi, kg/m
3
. 
P
nas 
– neftni tuyinish bosimi, Pa; 
Himoya tizmalarini germetikligini tamponaj eritmasi toshga (aylanishi) o‘tishi 
bilanoq tekshiriladi. Bu momentda sementlanmagan halka oralig‘ida bosim tahminan 
yuvuvchi suyuqlik ustuni bosimiga teng. Vaqt o‘tishi bilan asta sekinlik bilan bosim 
kamaya boradi. Shuning uchun ham yuqorigi uchastkani xavfsizligini oshirish 
maqsadida uzilishga hisoblash, hisoblash jarayonida tashqi bosim uchun yuvuvchi 
suyuqlikni dispers muhit ustuni bosimi qabul kilinadi. 
P
n 
= 

ds 
g z (4.19)
bu yerda

ds
– dispers muhitni zichligi, kg/m
3
Tengliklarni (4.4), (4.5), (4.6), (4.16), va (4.18) ni (4.15) ga quyib, hisoblash 
uchun zarur bo‘lgan quvurni uzilishga mustahkamligi ostki va o‘rta uchastkalarda 
P
BN 

k
b
