Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti sanoat Texnologiyasi fakulteti «kimyoviy texnologiya»

Laborotoriya ishi 6
Fenol va formaldegidning turli tarkibli aralashmalarining
polikondensatsiya jarayonini tadqiq qilish


Ishdan maqsad: Olingan prolimerning geksametilentetramin qo‘shimcha qo‘shgandan keyingi eruvchanligini aniqlash.


Reaktivlar: Fenol 38g, formalen (40%) 15 ml. xlorid kislota (solishtirma og‘irligi 1,19g/sm³) 0,5 g.
Jixozlar: 500ml sig‘imli yumaloq tubli kolba. qaytarma sovitgich, suv xammomi, probirkalar, chinni idish.


Ishning bajarilishi: 38 g fenol va 15 ml formalit eritmasi kolbaga solinib. 5-10 minut chayqatiladi. So'ngra unga 0,5 g konsentrlangan xlorid kislota qo‘shilib. kolbaga qaytarma sovitgich ulanadi va suv xammomida 90-100⁰Cda qizdiriladi. Qizdirish bir-biriga aralashmaydigan smola bilan suv qatlamlari hosil bo‘lguncha davom ettiriladi. Kolbadagi modda chinni idishga solinib sovitiladi va suv qatlamlaridan ajratiladi. Qolgan smola distellangan suv bilan neytrallanguncha yuviladi va 150-160°C gacha qizdirilgan shkafga quritiladi. Hosil bo'lgan chiziqli tuzilishdagi polimetilen-fenolga ma'lum kimyoviy agentlar qo'shish yo'li bilan 3 o‘lchamli fazoviy tuzilishdagi fenol-formaldegid smollariga aylantiriladi. Bunday moddalar sifatida formaldegid polimerlari geksametilen tetraminlar ishlatiladi.
1-topshiriq. Hosil bo'lgan polimerning eruvchanligi va yumshash temperaturasi aniqlansin.

2-topshiriq. Polikondensatlanishning birinchi va ikkinchi bosqichlarida sodir bo'ladigan reaksiyalarining tenglamalarini yozing.

Boshqa usullar


Fenol spirtlar olinishi


Ishdan maqsad: Ushbu laboratoriya mashg‘ulotida sopolikondensatsiya reaksiyasi yordamida Gidroksilsaqlovchi poliyefir (GSP) va Fenolospirt (FeS) lar asosida modifitsirlangan yuqori molekula massali (2000-4000) fenol formaldegid oligomeri sintez qilinadi. Bunda molekulyar massa fenolospirtlarning nisbatlarini o‘zgartirish orqali rostlanadi.


Xom ashyo: Fenolospirt (FS, 1-1,5; 1-1,75; 1-2) (quruq qoldiq)- 15 mol (0.15 mol); 20 mol (0,2mol); 25 mol (0,25mol)*, Gidroksilsaqlovchi polefir (GSP)- 1 mol (0.01 mol), Malein angidrid (30 % li suvdagi eritmasi), NaOH (25% li suvdagi eritmasi).
Jixozlar: 3 og‘izli kolba, qaytar sovutgich, aralashtirgich, termometr, elektr plita, tarozi, dumaloq tubli kolba, kapilyar, alonj, vakuum nasos, polimerlanish plitasi.