Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va boshqaruv
Elektrik, elektromexanik, gidravlik va pnevmatik topshirish va taqqoslash
Download 1.85 Mb. Pdf ko'rish
|
Avtomatikaning boshqarish
|
19.2. Elektrik, elektromexanik, gidravlik va pnevmatik topshirish va taqqoslash
qurilmalari. Uzluksiz ta‘sir etuvchi elektrik topshiriq qurilmalari bo‗lib o‗zgaruvchan qarshilikli potensiometrlar (1-rasm), qo‗zgaluvchan o‗zakli induktivliklar (2-rasm) yoki o‗zgaruvchan sig‗imli kondensatorlar (3-rasm) xizmat qilishi mumkin. 123 19.1-rasm. Elektrik topshirish qurilmalari. Boshqariluvchi miqdorni berilgan qiymati potensiometr dastasini jildirib yoki dasturli qurilma yordamida, g‗altak o‗zagini yoki konden sator bo‗ldagini jildirib o‗rnatiladi. Ko‗pchilik xollarda topshiriq qurilmasi ko‗prikli taqqoslash organining yelkalaridan biriga o‗rnatib qo‗yiladi. Bunga misol qilib don quritish qurilmasi xaro- ratni avtomatik rostlash sxemasini olish mumkin (20-rasm). 19.2-rasm. Don quritkichdagi xavo xaroratini avtomatik rostlash sxemasi. 1-termodatchik,2-to‗siq, 3-reversiv ED, 4-kuchaytirgich.Qs– so-vuq xavo, Qi-issiq xavo, Rs-toprirish rezistori (xaroratni berilgan miqdorini o‗tkazuvchi rezistor). Bunday topshirish qurilmalari asosan stabillovchi boshqarish sistemalarida qo‗llaniladi. Elektromexanik topshirish qurilmalariga misol qilib dasturli relelarni olish mumkin. Ular dasturli boshqarish sistemalarida qo‗llaniladi. Bunda perfolenta berilgan dasturni ta‘minlovchi xisoblanadi (21-rasm). U ijrochi organni ulash-uzish vaqti va uni davomliligini belgilash uchun xizmat qiladi. Masalan, ulanish vaqti davomliligini va vaqtini, perforatsiya teshigini uzunligini va lentani yoritkich va fotorezistor F orasidagi tezligi (boshqarish signali beradigan) bilan aniqlanadi. 124 19.3-rasm. Topshirish perfolentasiga misol. a) turli uzunlikdagi teshiklar bilan, b) teshiklar orasidagi turli masofalar bilan. Gidravlik va pnevmatik topshirish qurilmalarida berilgan miqdor prujinalardagi zo‗riqishni, to‗siqni va qopqoqlarni xolatini, zolotniklarni boshqaruvchi o‗tish kesim yuzalarini o‗zgartirish orqali bajariladi. Download 1.85 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|