Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

Kimyoviy texnologiya ta’lim yo’nalishi bakalavr 4-kurs talabalariga laboratoriya mashg’ulotlarini bajarish uchun tarqatma materiallar


4. Laboratoriya ishi: Eritmalarni issiqlik sig'imini aniqlash


Nazariy ma’lumotlar

Jismning issiqlik sig’imi deb, uning haroratini 1⁰ gradusga oshirish uchun kerak bo’lgan issiqlik miqdoriga aytiladi.

Moddaga nisbatan olingan issiqlik sig’imi solishtirma issiqlik sig’imi deyiladi. Solishtirma issiqlik sig’imi quyidagilarga bo’linadi:

1. 
   massaviy solishtirma issiqlik sig’imi, s kj/(m.k) – ya‘ni bu 1 kg jismni 1⁰ gradus qizitish uchun kerak bo’lgan issiqlik miqdori;
   
2. 
   Hajmiy solishtirma issiqlik sig’imi, С¹, kj/m³ k – ya‘ni bu 1m³ jismni 1⁰ gradusga qizitish uchun sarf bo’lgan issiqlik miqdori;
   
3. 
   Molyar solishtirma issiqlik sig’imi, μ_с kj/mol K – ya‘ni bu 1 – mol jismni 1⁰ gradusga qizitish uchun sarf bo’lgan issiqlik miqdori.
   

Ular orasida quyidagicha bog’liqlik bor:
bunda ρ_n – gazning normal sharoitdagi zichligi.


Gazlarning issiqlik sig’imi.
Gazning o’rtacha issiqlik sig’imi quyidagiga teng:
Jismning T temperaturadagi haqiqiy issiqlik sig’imi:
Sistemadagi jarayon o’zgarmas hajmda borganda issiqlik sig’imi izoxoroviy deyiladi va С_v bilan belgilanadi, o’zgarmas bosim ostida borganda esa izoboraviy deyiladi va C_p bilan belgilanadi.
C_p va C_v lar orasidagi bog’liqlik Mayer formulasi orqali ifodalanishi mumkin:

yoki

Shuningdek k – a diabit ko’rsatgich.


HAVONING IZOBARIK ISSIQLIK SIG'IMINI ANIQLASH

Ishning maqsadi: Havoning izobarik issiqlik sig'imini aniqlash bo’yicha talabalar malakasini oshirish.