2.QARATQICH KELSIHIGI. - 2.QARATQICH KELSIHIGI.
- Qaratqich kelishigi shaklidagi so`z qaratqich deyiladi, qaratqich bog`lanib kelgan so`z esa qaralmish deyiladi. Qaratqich va qaralmish bog`lanishi moslashuvli so`z birikmasi sanaladi. Qaratqich va qaralmish yonma-yon qo'llanganda ko'pincha qaratqich kelishigi qo'shimchasi tushirib qoldiriladi, ya`ni belgisiz qo'llaniladi. Lekin qaratqich va qaralmish orasida boshqa so'z qo'llansa, qaratqich kelishigi qo'shimchasi tushirib qoldirilmaydi.
- Qaratqich va qaralmish orasida so'z qo'llanmagan
| - Qaratqich va qaralmish orasida so'z(lar) qo'llangan
| | | - Oy+ning kumushsimon shu`la+si
| | | - Gul+ning mast etuvchi hid+i
| | | - Avtomobil+ning orqa eshik+i
| | | - Daraxt+ning sarg'imtir,qontalash yaproq+lar+i
| - 3.TUSHUM KELISHIGI
- Tushum kelishigini olgan so`z doimo o`timli fe`lga bog`lanadi. Tushum kelishigi shaklidagi so`z bilan o`timli fe`l yonma-yon qo`llanganda, ko`pincha tushum kelishigi qo`shimcahasi tushib qoladi. Ammo tushum kelishigidagi so`z bilan u bog`langan o`timli fe`l orasida boshqa so`z qo`llansa, tushum kelishigi qo`shimchasi tushib qolmaydi, ya`ni belgisiz qo`llanmaydi.
- TUSHUM KELSHIGI SHAKLIDAGI SO`Z VA O`TIMLI FE`L YONMA-YON QO`LLANGAN.
- Kitob o`qidim.
- Baliq ovladik.
- Kartoshka xarid qilyapti.
TUSHUM KELISHIGI SHAKLIDAGI SO`Z VA O`TIMLI FE`L YONMA-YON QO`LLANGAN. - TUSHUM KELISHIGI SHAKLIDAGI SO`Z VA O`TIMLI FE`L YONMA-YON QO`LLANGAN.
- Kitobni qiziqib o`qidim.
- Baliqni qarmoq bilan ovladik.
- Kartoshkani qopi bilan xarid qilyapti.
- Og`zaki nutqda qaratqich va tushum kelishigi qo`shimchalari farqlanmaydi. Masaln, kitob + ni varaqi ‑ kitob + ni o`qi + di shaklida qo`llanaveradi. Ammo yozma nutqda ularni farqlash lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
