Qattiq jismlarnig ellastik xossalari

O’lash natijalarni hisoblash.

Chiziqli purjina simning yuqori uchidagi shtatiivdagi M. kronshtenga maxkamlab o’rta qismiga sitrelka o’natiladi

2 Shu sigma parallel shikalla (ш) qo’yiladi.
1.Mikrometr yordamida po’lat sim nig d1,d2,d3, diametric 3ta yerdan o’lchanadi.
4. Toshlar purjinaga P1 P2 P3 quydagi va simning uzunliklari
L1, L2, L3,L4……….
yozib olinadi.
5. d /4 formulasidan simning ko’ndalang kesim yuzi xisoblanadi
6. Yoqlar orqali simning absalut uzayishi
ΔL1= l1 -l, ΔL2=l2-l , ΔL3=L3-L
va hokazolar topiladi

7.Yung moduli

E= formulasidan xisoblab topildi

Sinov savollari.

1.Deformatsiya deb nimaga aytiladi.

2.Ellastiklik yoki Yung moduli deb nimaga aytiladi
3.Kuch qonunini tariflang
4.Absalut va nisbiy deformatsiya qanday tushuntiriladi


2-Tajriba ish
Deformatsiya yordamida siljish modulini aniqlash

Ishning maqsadi:
Sijish deformatsiyasi yordamida siljish modulini aniqlash .

Kerakli jihozlar:

Turli burchakli A B S D C Paraleloliped transporter

Nazariy tushuncha:

Jisimmlarning parallel qatlamlarining bir-biriga nisbatan kuch tasirida siljish
deformatsiyasi deyiladi

To’g’ri burchakda A B D C Parallleleppedga, unig sirtiga urinma bo’lib, P kuch tasir qilganda bu paraleliped A B D C

Paralelipedga aylanib qoladi . Urinma P uchun S yuzl ustki asosning xamma joyiga teng taqsimlangan .

Kichik deformatsiyalarning birinchi qonuniga asosan siljish burchagi quydagiga teng bo’ladi :

C D
ω = k (1)
A B

Bunda K siljish kayfisenti, S sirtnig birlik yuziga to’g’ri kelgan kuch . Siyajit moduli N :

N = = ω = (2)

Ellastiklik moduli S, siljish moduli n va puasso koiffisenti a o’rtasida ellastiklik nazaryasida muxim ahamiyatga ega bo’lgan quyidagi munosabat bor .

(3)

Endi siljish deformatsiyasini, Rasmda qatamlarni bir biriga nisbatan ko’tariladi. Siljish deformatsiyasi nisbiy siljish bilan xarakterlanadi . Rasmda ko’rinadiki siljish deformatsiyasi natijasida bir vertikalda yotgan ABC nuqtalar bir xil masofada siljishiga , emas ya’ni AA teng emas BB teng emas CC ga lekin hamma nuqta uchun nisbiy siljish deformatsiyasi