Qishloq xo’jaligi iqtisodiyoti fanining predmeti, vazifasi va uslublari

Awıl xojalıq processleriniń ekologiyalıq kórsetkishlerin analiz etiw problemaları hàm wazıypaları
Awıl xojalıǵı - Ózbekstan ekonomikasınıń zárúrli tarmaǵı esaplanadı. Bul tarmaq mámleketimiz xalqı ushın azıq-túlik ónimleri hám sanaattıń kóplegen tarawlarına shiyki zat jetkiziwi menen birge, awıl xojalıǵı mashinasazlig’i, ximiya sanaatı hám basqa sanaat tarmaqları ónimleriniń tiykarǵı qarıydarı bolıp da esaplanadı.
2019 -jılda mámleketimiz ekonomika tarmaqları jalpı qosılǵan ma`nisiniń 28,1 procenti, ekonomika tarmaqlarında bánt bolǵan xalıqtıń 26, 2 procenti awıl, orman hám balıq xojalıǵı úlesine tuwrı kelgen. Sol tárepten bul tarmaq mámleketimiz makroekonomikalıq kórsetkishleriniń qáliplesiwinde zárúrli áhmiyetke iye boladı.
2020 -jılda dúnyada júzege kelgen pandemiya hám usınıń sebepinen engizilgen karantin ilajları nátiyjesinde sırtqı sawda baylanıslarınıń shekleniwi hár bir mámlekette azıq-túlik qawipsizligin támiyinlew ushın awıl xojalıǵın turaqlı rawajlandırıw kerekligin taǵı bir márte tastıyıqladı.
Awıl xojalıǵı tarmaǵı mámleketimiz agrosanaat kompleksiniń zárúrli buwını bolıp, onıń mámleketimiz ekonomikası daǵı áhmiyeti tómendegilerden ibarat :
Birinshiden, ol xalıqtı azıq-túlik ónimleri menen támiyinleydi. Xalıqtı azıq-túlik ónimleri menen támiyinlewde usı tarmaqtıń ornı úlken bolıp tabıladı, sebebi xalıq tutınıw etetuǵın azıq-túlik ónimleri tiykarınan awıl xojalıǵı tarmaǵında jetiwtiriledi.
Ekinshiden, awıl xojalıǵı jeńil hám azıq-túlik sanaatı ushın sheki onimdiń tiykarǵı bólegin jetkezip beredi. Awıl xojalıǵı tarmaǵınıń rawajlanıw dárejesi sanaat bul tarawlarınıń islep shıǵarıw muǵdarı hám natiyjeliligine tikkeley tásir kórsetedi.
Úshinshiden, awıl xojalıq óndirisi mámleket salmaqli sanaatınıń rawajlanıw pátine hám dárejesine nátiyjeli tásir kórsetedi. Awıl xojalıǵı tarmaǵı iri muǵdarda islep shıǵarıw quralların tutınıw etken halda, awıl xojalıq texnikaleri hám melioratsiya mashinaları óndiriwshiler hám de awıl xojalıq mashinasazlig’i, ximiya sanaatı, ásirese mineral tóginler óndiriske aktiv tásir kórsetedi. Házirgi waqıtta awıl xojalıq ónimlerin óndiriske ketetuǵın materiallıq ǵárejetlerdiń tiykarǵı bólegin sanaat tarmaǵı jetkezip beretuǵın islep shıǵarıw quralları quraydı (janar may -maylaw materialları, ıqtıyat bólimler, mineral tógin, jem hám basqalar ).
Tórtinshiden, awıl xojalıǵı tarmaǵı miynet resurslarini jumıs menen támiyinlewde de úlken áhmiyetke iye. 2019 -jıl jaǵdayına mámleketimiz xalqınıń 49, 4 procenti awıllıq jaylarda jasaw etedi. Xalıqtı jumıs menen támiyinlew, olardıń turmıs párawanlıǵın asırıw kóp tárepten usı tarmaqta ámelge asırılıp atırǵan ekonomikalıq reformalardıń nátiyjelerine tikkeley baylanıslı.
Besinshiden, awıl xojalıǵınıń mámleket ekonomikası daǵı roli taǵı usınıń menen anıqlanadi, ol mámlekettiń ekonomikalıq potencialın belgilep beretuǵın makroekonomikalıq kórsetkishlerde de sezilerli salmaqqa iye. Bul tarmaqta mámleket jalpı ishki óniminiń salmaqlı bólegi jaratıladı. 2019 -jılda mámleketimiz ekonomikası tarmaqlarınıń jalpı qosılǵan ma`nisi quramında awıl xojalıǵı tarmaǵınıń úlesi 28, 1 payızın shólkemlesken (1-súwret).