Qishloq xo’jaligi vazirligi termiz agrotexnologiyalar va

---

QISHLOQ XO’JALIGI VAZIRLIGI 
TERMIZ AGROTEXNOLOGIYALAR VA 
INNOVATSION RIVOJLANISH INSTITUTI. 
Agrologistika va biznes fakulteti ‘’Buxgalteriya hisobi va audit’’yo’nalishi 
2-bosqich 210-guruh talabasi
Omonov Suhrobning 
‘’EKONOMETRIKAGA KIRISH’’ 
Fanidan 
TAJRIBA ISHI 

---

Juft korrelatsion-regression tahlil. 
TOPSHIRIQ
:
O’zbekiston Respublikasi bo’yicha 2010-2020 yillarda yalpi ichki mahsulot 
hajmi y (mlrd.so’m) va asosiy kapitalga investitsiyalar hajmi x (mlrd.so’m) 
ma’lumotlari berilgan:
t 
x 
y 
2010 
78936,6189 
16463,7 
2011 
103232,58 
19500 
2012 
127590,2355 
24455,3 
2013 
153311,3353 
30490,1 
2014 
186829,4955 
37646,2 
2015 
221350,90,57 
44810,4 
2016 
255421,8618 
51232 
2017 
317476,3693 
72155,2 
2018 
424728,7436 124231,3 
2019 
529391,385 
195927,3 
2020 
602551,3882 210195,1 
1 . Berilgan ma’lumotlar asosida korrelatsiya maydonini tuzing va undan 
bog’lanish shakli haqida taxmin qiling. 
2 . Chiziqli regressiya tenglamasi y=a+bx parametrlarini hisoblang va b 
parametrlarining iqtisodiy mazmunini izohlang. 
3 . Korrelatsiya va determinatsiya ko’rsatkichlari yordamida bog’lanish 
zichligiga baho bering. 

---

 
TAJRIBA ISHINING BAJARILISHI 
1-TOPSHIRIQ.
Berilgan ma’lumotlar asosida korrelatsiya maydonini 
tuzing va undan bog’lanish shakli haqida taxmin qiling. 
Ushbu masalani Microsoft Excel dasturi yordamida hisoblaymiz. 
Birinchi topshiriqni bajarish uchun x va y ma’lumotlarini, birinchi 
navbatda x omil belgi ma’lumotlarini tartib bilan ( o’sish tartibida ) joylashtirib 
Ularga mos natijaviy belgi ma’lumotlarini joylashtirib chiqamiz . Natijada bir 
hodim hisobiga o’rtacha kunlik ish haqi ham ortib borgan borgan ekanligini 
ko’rishimiz mumkin . Xulosa qilish mumkinki bu belgilar o’rtasida to’g’ri chiziqli 
bog’lanish mavjud. Shuning uchun chiziqli ko’rinishdagi tenglamadan 
foydalanamiz . Bu hulosani grafik tarzda ham talqin qilish mumkin. 
Korrelatsiya maydonini tuzish uchun Microsoft Excel dasturidan 
foydalanamiz. Buning uchun ma’lumotlarni ketma ket kiritamiz: oldin x 
ma’lumotlarini keyin y ma’lumotlarini kiritamiz. 
Keyin x va y ma’lumotlar doirasini belgilab olgan holda yuqoridagi 
menyudan: Вставка/Точечная диаграмма/Точечная tanlaymiz. 
1-rasm.Korrelatsiya maydoni 

---

Korrelatsiya maydonini tuzish jarayoni shuni ko’rsatadiki, bu bog’lanish 
to’g’ri chiziqli bog’lanishga yaqinligini ko’rsatadi. Chunki nuqtalar amalda to’g’ri 
chiziq bo’ylab joylashgan. 
2-TOPSHIRIQ 

2. y = a + b ∙ x regressiya tenglamasi parametrlari a va b koeffitsiyentlarini 

topamiz : 
Birinchi yo’l. Yuqoridagi 1-rasmdagi korrelatsiya maydoning istalgan nuqtasi 
ustiga sichqoncha korsatkichini olib kelib sichqonchaning o’ng tugmasini bosamiz 
va Добавить линию тренда ni tanlaymiz. 
Quyidagi darcha paydo bo’ladi: 

---

Undan Параметры линии тренда dan Линейная ni tanlaymiz va pastda  
показывать уравнение на диаграмме ga belgicha qo’yamiz. 
Natijada 
y = 18824∙ x – 37751 
regressiya tenglamasiga ega bo’lamiz 
3-TOPSHIRIQ.
3 . Korrelatsiya va determinatsiya ko’rsatkichlari yordamida bog’lanish zichligiga 
baho bering.

---

1.Excel dasturining yuqori qismidagi Данные---Анализ данных menyusini 
tanlaymiz. 
2.Paydo bo’lgan oynada Корреляция ni tanlaymiz va OK tugmasini 
bosamiz.Natijada quyidagi darchaga ega bo’lamiz: 
3.
Darchaning Входной интервал maydoniga y va x belgilarining qiymatini 
jadvalga kiritamiz va OK tugmachasini bosamiz.Natijada quyidagicha jadval hosil 
qilamiz. 
r
xy 
= 0.9811 

---

ekanligini bilib olamiz. 
Bizga ‘’Ekonometrika asoslari’’ kursidan malumki bog’lanish 
zichlik darajasi orqali quyidagicha talqin etiladi: 
Korrelatsiya koeffitsienti: 
0.2 gacha bo’lsa – kuchsiz bog’lanish ; 
0.2 – 0.4 bo’lsa – o’rtacha zichlikdan kuchsizroq bog’lanish ; 
0.4 – 0.6 bo’lsa – o’rtacha bog’lanish
0.6 – 0.8 bo’lsa o’rtachadan zichroq bog’lanish; 
0.8 – 0.99 bo’lsa zich bog’lanish bo’ladi. 
Xulosa ikki ko’rsatkich x va y o’rtachasidan bog’lanish r
xy 
= 0.9811 
zich bog’lanish ekanligini bildiradi.