Qora qalpoq indd


Download 3.14 Mb.
Pdf ko'rish
bet142/152
Sana30.07.2023
Hajmi3.14 Mb.
#1663813
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   152
Bog'liq
Mámleketlik tilde is júrgiziw

§34. C c háribi – birikpeli c sesin tańbalaydı. Bul rus 
yamasa basqa evropa tillerinen ózlesken cex, cement, centr, 
cirkul, koncert, docent, pencillin, konstituciya hám t.b sıyaqlı 
sózlerde jazıladı da, sóylewde eki sestiń (ts) birikpesi túrinde 
aytıladı.
§35. Ch ch háribi – birikpeli ch sesiniń tańbası. Ol, 
kóbinese rus yamasa evropa tillerinen ózlesken sózlerde, 
sonday-aq túrkiy tillerindegi sózlerde de qollanıladı: chek, chex, 
pochta, ocherk, chempion, chemodan, chuvash, qarachay-
balkar, Matchan, Charjaw, Chirchiq hám t.b. Bul hárip awızeki 
sóylewde eki sestiń (tsh) birikpesi túrinde aytıladı. 
TÚBIR HÁM QOSÍMTALARDÍŃ IMLASÍ
§36. Túbiri únli dawıssız n sesine pitken sózlerge únli 
b sesinen baslanǵan ekinshi bir sóz yamasa qosımtalar 
qosılǵanda, sóz aqırındaǵı n sesi m sesine almasıp esitiledi
biraq jazıwda sózdiń túbirindegi n háribi saqlanıp jazıladı: 
isenbedi (isembedi emes), kónbedi (kómbedi emes), Sársenbay 
(Sársembay emes) hám t.b 
Sonday-aq, sózdiń aqırı n sesine tamamlanıp, oǵan l sesinen 
baslanǵan qosımta qosılsa, n sesi l ǵa aylanıp aytılsa da, jazıwda 
n saqlanıp jazıladı: janlıq (jallıq emes), sanlıq (sallıq emes), 
kúnlikshi (kúllikshi emes), jánlik (jállik emes) hám t.b.


416
417
§37. Aqırı s, z seslerine pitken sózlerge sh sesinen 
baslanǵan qosımtalar jalǵanǵanda, aytılıwda sh sesi esitilse de, 
sóz túbirindegi s, z háripleri saqlanıp jazıladı: basshı (bashshı 
emes), qusshı (qushshı emes), duzshı (dushshı emes), qosshı 
(qoshshı emes) hám t.b 
Sonday-aq, aqırı z sesine pitken sózlerge únsiz s sesinen 
baslanǵan qosımtalar qosılǵanda da sóylewde sózdiń aqırındaǵı 

Download 3.14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   152




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling