Qoraqalpog’iston respublikasi xaliq ta’lim vazirligi

Qoraqalpog’iston respublikasi xaliq ta’lim vazirligi


Qo’ng’irot tumani Xalq ta’lim bo’limiga qarashli 34-sonli ayirim fanlarni chuqur o’rgatishga ixtisoslashtirilgan Davlat umumta’lim maktabining 6-sinf o’quvchisi


_______________________________________

Fizika fanidan

laboratoriya ishlari bo’yicha daftari

Qo’ng’irot 2018

Fizika fani xonasida texnika xavfsizligini ta’minlash qoidalari

- Diqqatli, tártibli bo’lish kerak.

- Darslik bilan o’qituvchining ko’rsatmalarini bajaring, o’qituvchining ruxsatisiz ish joyingizni tashlab ketmang.

- Dars oxirida asbob uskunalarni o’qituvchining ko’rsatmasi bo’yicha tartib bilan joylashtiring.

- Ish qilinganda laboratoriyaga talab etilmagan asboblarni o’z o’rnida saqlang.

- Jumıs baslamastan aldın onıń túsindirmesi menen tanısıp alıń, jumıstıń orınlanıw tártibin saqlań.

- Jumıs elektr sxemasın jıynań, tiyisli ásbaplapdı tutastırıń.

- Muǵallimniń ruxsatısız jıynaǵan elektr shınjırın, elektr ásbapların elektr tarmaǵına qospań.

- Elektr úskenelerin, ólshewshi ásbapların, elektr shınjırındaǵı kemshiliklerdi shınjırdaǵı elektr tarmaǵın ajıratıp qoyıp dúzetiń.

- Tok deregindegi yamasa elektr shınjırınıń bólimlerindegi kernewdi arnawlı ólshewshi ásbaplar menen tekserip ólshep kóriń.

- Ótkizgishlerdiń izolyatsiyasınıń saw hám onıń ushlarında ushlıq bolıwın qadaǵalań.

- Elektr shınjırın dúzgende tutastırıwshı sımlardıń ornatılıw ıqshamlı jaylasıwın támiyinleń, olardıń ushların klemmaǵa tıǵız etip bekitiń.

- Ótkizgishlerdiń izolyatsiyası ketken jerin abaysızda tiyip ketpes etip ushın saqlıq penen baqlaw júrgiziń.

- Tok dereginen ajıratılǵan jaǵdayda da kondintsatorǵa qollarıńızdı tiygizbeń, onıń aldın ala razriyadlaw kerekligin umıtpań.

- Jumıs tamam bolǵannan keyin tok deregin ajıratıń hám elektr shınjırın bólekleń.
VI-sinf uchun 8 laboratoriya ishi

1. Suyuqliklar (suv, sut, yog’) da diffuziya hodisasini o’rgansih.

2. Richagli tarozi yordamida jismlarning massasini o’lchash.

3. Qattiq jismlarning zichligini aniqlash.

4. Dinamometr yordamida kuchlarni o‘lchash.

5. Rıchagning muvozanat shartini o‘rganish

6. Termometr yordamida suyuqlik va havoning haroratini o‘lchash.

7. Yassi ko’zgu yordamida yorug’likning qaytishini o‘rganish.

8. Prizma yordamida yorug’likning ranglarga ajralishini o‘rganish.

6-sinf 1-laboratoriya ishi

Suyuqliklarda diffuziya hodisasini o’rganish (uyda bajariladi)

Kerakli asboblar: ikkita stakan, margansovka kristallari.

Ishni bajarish tartibi.

1. Birinchi stakanga sovuq suv solib sovutgichga qo‘ying. Ikkinchisiga

ham suv solib, issiqroq joydagi shkafga qo‘ying.

2. Stakanlardagi suvni chayqatib yubormasdan ichiga margansovka

kristallarini soling.

3. Bir kunda ikki mahal stakanlardagi suvning qizarishini kuzating

(yuqori tomon necha millimetr ko‘tarilganini).

4. Kuzatishlar natijasiga ko‘ra diffuziyaning borish tezligini hisoblang.

. h – diffuziya natijasida qizil rangga bo‘yalib qolgan suyuqlik

balandligi. t – vaqt.

5. Kuzatishlar to‘g‘risida xulosalar yozing.

Xulosa:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bahosi: ________ Tekshirdi :_____________________________

6-sinf 2-laboratoriya ishi

Tarozi yordamida jismlarning va moddalarning massasini o’lchash

Kerakli asboblar. Shayinli tarozi toshlari bilan stakan, suv, massasi o‘lchanishi kerak bo‘lgan kub, shar, silindr shaklidagi jismlar.

Ishni bajarish.

1. Shayinli tarozining tuzilishi, turli massaga ega bo‘lgan tarozi toshlari

bilan tanishish (16-rasm).

2. Jism massasini o‘lchashdan oldin tarozi muvozanatga keltiriladi.

Lozim bo‘lsa, pallalarga qog‘oz parchalari qo‘yiladi.

3. Massasi aniqlanadigan jismni tarozining chap pallasiga, toshlarini

o‘ng pallasiga qo‘yiladi.

4. Tarozini buzib qo‘ymaslik uchun toshni taxminan jism massasiga yaqinrog‘ini tanlab qo‘yiladi. Juda ko‘p farq qiluvchi toshni qo‘yganda

tarozining og‘ishi chegaradan chiqib ketishi mumkin.

5. Tarozi pallasiga ho‘l, ifl os, issiq jismlarni qo‘yish mumkin emas.

Unga suyuqlikni bevosita quyish, idishsiz sochilib ketuvchi narsalar

(shakar, tuz)ni ham solish mumkin emas.

6. Tarozida faqat uning pasportida yozilgan yukdan ortiqcha yukni

tortish mumkin emas.

7. Kichik massali toshchalarni faqat pinset (mo‘ychinak) yordamida

idishidan olib pallaga qo‘yiladi. Chunki qo‘l bilan ushlansa, qo‘ldagi nam

va yog‘ tosh chaga o‘tib, uning massasiga ta’sir qilishi mumkin.

8. Pallaga qo‘yilgan tosh yengil bo‘lsa, unga chamalab yengilroq

toshdan boshlab qo‘shib borish kerak.

9. Tarozi muvozanatga kelib, strelkasi nolni ko‘rsatsa yoki u pallalar

qo‘yilgan tomonlarning ko‘rsatkich uchlari bir to‘g‘ri chiziqqa kelsa,

palladagi toshlar massalarining yig‘indisi hisoblanib yozib olinadi.

10. Tarozida suvsiz bo‘sh stakan massasi mst. tortib olinadi (17-rasm).

11. Stakanni palladan olib, unga ma’lum miqdorda suv solinadi.

12. Suvli stakanni tarozi pallasiga qo‘yib, massasi mst.suv o‘lchanadi.

13. msuv = mst.suv − mst formuladan stakandagi suv massasi hisoblanadi.

I z o h. Agar o‘lchanadigan jism massasi sizda mavjud bo‘lgan eng