Qo‘shma gap qismlari va ularni bog‘lovchi vositalar bilib oling. Qo‘shma gapni tashkil etgan sodda gaplar qo‘shma gap qismlari sanaladi. Bu qismlarni

ERGASHGAN QO‘SHMA GAPLAR 
 
Bilib oling. Qismlari ergashtiruvchi bog‘lovchilar (1) yo shunday 
bog‘lovchi vazifasidagi so‘zlar (2) yordamida bog‘langan qo‘shma gaplar 
ergashgan qo‘shma gaplar hisoblanadi.Bogʻlovchi vositalar ergash gapda 
boʻladi. Koʻmakchi qurilma, -ki yuklamasi, koʻrsatish olmoshlari bosh gapda 
keladi. 
80-mashq. Ko‘chiring. Qo‘shma gap qismlarini bog‘lovchi vositalarni aniqlang. 
1. Olloyorning eng zo‘r sifati shuki, uning qo‘lida yig‘layotgan chaqaloqlar 
birdan yupanadi-qoladi. (Murod Muhammad Do‘st) 
→ -ki yuklamasi 
2. Ot xo‘rsinsa, bir falokat yuz beradi. (Said Ahmad)  
→ shart mayli (-sa) 
3. Piyoladan bug‘ chiqib turmasa, choy ichganday bo‘lmayman. (O‘. 
Umarbekov) 
→ shart mayli (-sa) 
4. Majlis vaqtida boshlanmadi, chunki rais ushlanib qoldi. (Omon Muxtor)

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
 
https://t.me/Davlat_tili_uzbek_tili 
 
11 
→  sabab bog‘lovchisi (chunki) 
81-mashq. O‘qing, ergashgan qo‘shma gaplarni topib, ko‘chiring. Ergash gapni bosh 
gapga bog‘lovchi vositalarni aniqlang. 
Izoh: Barchasi – ergashgan qo‘shma gap.
1. Ortiqcha g‘urur obro‘yingni yo‘q qilur, shuning uchun o‘zingni boshqalardan 
baland tutma.  
Namuna:  
→ Ergash gap→ Ortiqcha g‘urur obro‘yingni yo‘q qilur;  
→ Bog‘lovchi vosita→ ko‘makchili qurilma (shuning uchun) 
2. Shuni unutmaginki, g‘alvirda suv turmas.  
→_____________________________________________________________ 
→_____________________________________________________________ 
3. Kimda aql oz bo‘lsa, undagi shuhratparastlik shunchalik kuchayar.  
→_____________________________________________________________ 
→_____________________________________________________________ 
4. Qo‘rqoq keta turib maqtansa, jasur qaytib kelib maqtanadi. 
→_____________________________________________________________ 
→_____________________________________________________________