QàràQàlpàQ tIlI 0-klàss uShÍn SàBàqlÍq Qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn nókiS «Bilim» 2017 Qàràqàlpàq tili

84-shšnš®šw.
Kóshirip jazıń. Feyil sózlerdiń astın sızıń. Feyil sózlerdiń 
mánilik-stillik ayırmashılıqlarına sıpatlama beriń. 
QÁrElI
Anası bazardan qáreli satıp aldı hám úyine alıp keldi. Ol qárelini 
balalarına awqattan soń úlestirip bermekshi boldı. Tarelkaǵa salıp 
qoydı. Vanya hesh qáreli jemegen edi. Sonıń ushın Vanya qárelini 
qolına alıp iyiskelep kórdi. Qáreli oǵan kútá unadı. Júdá jegisi keldi. 
Úyde heshkim joq edi, birewin jedi. 
Tamaq aldında anası qárelilerdi sanadı. Qarasa, birewi joq. Anası 
bul waqıyanı balalardıń aǵasına ayttı. Tamaq aldında aǵası:
— Balalarım, sizlerdiń birewińiz qáreli alıp jemedińiz be? — dedi. 
— Joq, — dep juwap berdi hámmesi. 
Vanya qıp-qızıl bolıp ketti. Ol da:
— Joq, men jemedim, — dep juwap berdi. 
Onnan soń aǵası:
— Jegen bolsaǵız da zıyanı joq. Biraq jaman is qılıpsız. Men 
qorqaman, shańǵalaǵın da jutıp jibergen bolmań. Onıń shańǵalaǵın 

---

75
jegen adam bir kúnnen keyin óledi. Mine, men sonnan qorqaman, —
dedi. Sol waqıtta Vanyanıń reńki bozarıp ketti. 
— Joq, men shańǵalaǵın áynektiń sırtına tasladım, — dedi Vanya. 
Hámme kúldi. Ol uyalǵannan jılap jiberdi. (L. Tolstoy)
85-shšnš®šw.
Qara háripler menen jazılǵan feyil formalarınıń stillik 
mánilerin anıqlań. 
1. Bul dúnya dúnya bolǵalı,
Patsha ádil bolǵan emes.
Shayırlar qálem alǵalı,
Xatqa tuwrı salǵan emes. (Berdaq)
2. Jaqsılar jamandı tekler,
Jamanlar bir gápti kekler. 
Shahzadalar, begu-begler,
Ádalatlıq jol bolmadı. 
3. Ya bolmasa gúz keler me,
Ya bolmasa qıs keler me,
Jayma-shuwaq jaz keler me,
Onıń payanı bolmadı. (Berdaq) 
4. Basında bar aydarı,
Elewsiz qus jaydarı...
Sarı ala qanatı bar,