Quritish reja : umumiy tushunchalar nam havoning asosiy xossalari nam havoning hol at diagramm asi

3. NAM HAVONING HOL AT DIAGRAMM ASI
Nam havoning asosiv xossalari texnik hisoblashlar uchun zarur bo‘lgan aniqlik bilan I-x diagrammasi yordamida topilishi mumkin. Bu diagramma L.K. Ramzin tomonidan 1917-yili taklif qilingan. 1-x diagrammasini tuzishda bosimning qiymati o'zgarmas deb olingan, ya’ni R=745 mm simob ustuni (99 kPa ga yaqin). Diagrammaning asosiy o‘qlari oralig‘idagi burchak 135° ga teng (18.1-rasm). Asosiy o'qlarga nam havoning ikkita asosiy xossalari - entalpiya 1 (J/kg quruq havo va nam saqlash x (kg/kg quruq havo) joylashtirilgan. Diagrammadan foydalanish qulay boMishi uchun nam saqlashning qiymatlari yordamchi gorizontal o‘qqa joylashtrilgan. Bunda I=sonst chiziqlar ordinata o‘qiga nisbatan 135° burchak bilan ma'lum masshtabda joylashtirilgan. x = const chiziqlar esa yordamchi abssissa o‘qiga perpendikulär qilib joylashtirilgan.


I-x diagrammasiga asosiy chiziqlardan tashqari quyidagi chiziqlar ham joylashtirilgan: o‘zgarmas harorat chiziqlari yoki izotermalar (t=sonst), 0‘zgarmas nisbiy namiik chiziqlari cp = sonst; nam havodagi suv bugMning parsial bosimi chizig‘i. tp = 100% chizigM diagrainmani ikki qismga boMadi. Bu chiziqning tepa qismi diagramnianing ish yuzasi deb ataladi va u to‘yinmagan nam havoga to'g'ri keladi. To‘yinmagan nam havo qurituvchi agent sifatida ishlatiladi. (p = 100% chizigMning pastki qismida joylashgan yuza suv bug‘i bilan to‘yingan havoga to‘g‘ri keladi va quritgichlarni hisoblashda ishlatilmaydi.
Harorat 99,4°C ga yetganda to'yingan bug‘ning bosimi 0‘zgarmas barometrik qiymati (R=745 mm simob ustuni) ga teng bo‘lib qoladi, natijada nisbiy namiik cp haroratga bogMiq bo‘lmaydi. Bunday sharoitda
I-x diagrammasi yordamida nam havoning istalgan ikkita xossasi bo‘yicha lining holatini belgilovchi nuqta (masalan, A nuqta) topiladi. so‘ngra bu nuqta yordamida nam havoning qolgan xossalarini aniqlash mumkin. Nam havodagi suv bugMning parsial bosimi chizig‘i diagramnianing pastki qismiga joylashtirilgan. Agar diagrammada nam havoning holatini belgilovchi nuqta ma’lum boMsa. suv bugMning parsial bosimi qiymati RA ni aniqlash mumkin.
I-x diagrammasida nam havo bilan bogMiq boMgan istalgan jaravonlarni tasvirlash mumkin: a) isitish va sovitish; b) havoning
entalpiyasi o'zgarmas paytda nam material bilan o'zaro ta’sir etish; d) turli koMsatgichlarga ega boMgan ikkita havo oqimlarini aralashtirish; e) bug‘-havo aralashmasidagi suvni kondensatsiyalash va hokazo.