Qüvvələrinin əzm və qüdrətinə arxalanaraq, çətin və ağır

Şəkil 61. b) Nüvə silahının ətrafında yaranan zərbə dalğası 
 
 
İşıq şüalanması
–partlayış zamanı meydana çıxan od 
kürəsinin saçdığı gözə görünən ultrabənövşəyi və infraqırmızı 
güclü şüalanmaya deyilir. İşıq şüalanması qeyri şəffaf material- 
dan (divar, taxta, bina) keçə bilmir, qatı duman, yağış və qar 
onun təsirini azaldır.
Nüfuzedici radiasiya
–partlayış yerindən ətrafa yayılan, gözə 
görünməyən qamma şüaları və neytronlar selindən ibarətdir. 
Radiasiya cəmi 10-25 saniyə təsir edir və şüa xəstəliyi yaradır. 
Radiasiya müxtəlif sıx və qalın materiallarda təsirini azaldır. 
Neytron seli, suda, parafində, betonda daha çox zəifləyir.
Elektromaqnit impuls
–partlayış anında ətrafa külli miq- 
darda qamma–kvantlar və neytronlar yayılır.

---

138 
Yerüstü nüvə partlayışı zamanı zəhərlənmə ocağında bu 
sahənin partlayış məhsulları ilə çirklənməsi nəticəsində mürək- 
kəb radiasiya vəziyyəti yarana bilər.
Radiaktiv buludun hərəkəti istiqamətindəki partlayışdan bir 
saat sonra bir neçə min Rentgen-saat ola bilər.
Elektromaqnit 
impulsu 
radioelektron 
cihazlara 
və 
elektrotexniki avadanlıqlara (kabel və rabitə sistemi xətlərinə, 
idarəedilən cihazlara, elektrik təchizatına və digər qəbul- 
edicilərə) məhvedici təsir göstərir. Bu cihazlarla işləyən insan- 
ların təhlükəsizliyi üçün tədbir görülməyibsə, elektromaqnit 
impulsu yüksək gərginliyi ilə insanları zədələyə bilər. Elek- 
tromaqnit impulsundan mühafizə vasitəsi kimi qoruyucu 
avtomat tərtibatlarından istifadə edilir
Radioaktiv zəhərlənmə (çirklənmə)
–partlayış zamanı radio- 
aktiv maddə odlu kürənin tərkibində olur, odlu kürə buxara və 
tüstüyə bürünür, hündürə qalxır, bir neçə saniyədən sonra topa 
buluda çevrilir. İri radiaktiv toz partlayış rayonunda yerə 
çökür. Radiaktiv zəhərlənmə aşağıdakılardan ibarətdir:
-