Qüvvələrinin əzm və qüdrətinə arxalanaraq, çətin və ağır

ONLARIN ZƏDƏLƏYİCİ AMİLLƏRİ 
 
İlk nüvə silahının tarixi. II Dünya müharibəsinin sonunda ilk 
atom bombası ABŞ dövlətində hazırlanmışdır. Atom bombası 
havada, istənilən hündürlükdə, yer səthində və su altında lazımi 
dərinlikdə partladıla bilər.
1945-ci ilin iyulunda ABŞ Silahlı Qüvvələri atom bombasını 
sınaqdan çıxardıqdan sonra, həmin ilin avqust ayının 6-da 
Yaponiyanın Xirosima və avqustun 9-da Naqasaki şəhərlərinə 2 
bomba atmışdır (şəkil 60). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şəkil 60. 1945-ci ildə ABŞ HHQ-nin Naqasaki şəhərinə atdığı
bombanın səmadan görünüşü

---

136 
Nüvə silahının zədələyici amilləri. Nüvə silahı digər kütləvi 
qırğın silahlarına görə güclü zədələyici xassəyə malikdir. Nüvə 
silahının partlayış gücü trotil ekvivalenti ilə xarakterizə olunur.
Trotil ekvivalenti
partlayış enerjisi bu nüvə sursatının partla- 
ması nəticəsində alınan enerjiyə bərabər adi partladıcı 
maddənin tonla miqdarına deyilir.
Nüvə partlayışının zədələyici amilləri aşağıdakılardır:
- 
zərbə dalğası;
- 
işıq şüalanması;
- 
nüfuzedici radiasiya;
- yerin radioaktiv zəhərlənməsi;
- 
elektromaqnit impulsu (şəkil 61 a). 
Nüvə partlayışı enerjinin 50%-i zərbə dalğasına, 35%-i işıq
şüalanmasına, 4%-i nüfuzedici radiasiyaya, 10%-i radioaktiv 
zəhərlənməyə, 1%-i elektromaqnit impulsuna ayrılır.
Şəkil 61. a) Naqasaki şəhərinə atılmış atom bombasının yaratdığı fəsadlar 

---

137 
Zərbə dalğası
–partlayış mərkəzindən hər tərəfə sürətlə 
yayılan çox güclü sıxılmış hava, torpaq və su qatından ibarətdir 
(şəkil 61 b). Zərbə dalğasını izafi təzyiqlə ölçülür (vahidi 
1Nyuton/m)