Qüvvələrinin əzm və qüdrətinə arxalanaraq, çətin və ağır

Dəridə yaraçıxaran zəhərləyici maddələr elə zəhərli birləş- 
mələrdir ki, onlar hətta ən cüzi miqdarda bədənin dəri örtüyünü 
zədələyə bilir.
Kimyəvi təmiz iprit
zəif iyli, şəffaf, yağlı, rəngsiz mayedir. 
Üzvi həlledicilərdə yaxşı, suda zəif həll olunur. Ərzaq 
məhsullarına, boyaq örtüklərinə, rezin məmulatlarına asanlıqla 
hopur, ərazi uzun müddət yayda 7 sutka, qışda bir neçə dəfə 
zəhərli qalır. Xlorlu əhəng, xloraminlər, sulfindlər ipriti zərər- 
sizləşdirə bilir. Bədənin səthinə düşən iprit damcıları 7 
dəqiqəyə dərinin alt qatına keçir. 20–30 dəqiqədən sonra heç 
bir ağrı törətmədən orqanizmə sorulur. İprit mədə-bağırsaq 
sisteminə, gözlərə, dəriyə və tənəffüs yollarına, ağciyər toxu- 
malarına təsir edir (şəkil 67). 
Şəkil 67. İprit, 155 mm-lik artilleriya bombası 

---

145 
Difosgen
qaynama temperaturu 128
0
C olan mayedir, yavaş 
buxarlanır. Havadan 7 dəfə ağırdır. Yayda 1 saata, meşəlik 
yerlərdə bir neçə saata zəifləyir, suda pis həll olunur, xlorid 
turşusu və karbon qazı yaradır. Difosgen su quyuların zəhər- 
ləmir.
 
Qıcıqlandırıcı zəhərli maddələrə Sİ-ES və adamsit aid edilir.
Adamsit
yaşımtıl rəngli bərk maddədir, suda həll olmur, 
qızdırılarkən və asetonda yaxşı həll olur. Suda parçalanmır, 
havada 20 dəqiqə qalarkən ölümcül zəhərlənmə baş verir.
Sİ-ES
suda pis həll olan rəngsiz maddədir. Spirtdə, asetonda, 
benzolda yaxşı həll olunur. Ümumi zəhərliyi zəifdir, qıcıq- 
landırıcı təsirə malikdir, aerozol şəklində tətbiq olunur. 
Asqırtıya, öskürməyə, gözlərdən çoxlu yaş axmasına, tənəf- 
füsün çətinləşməsinə səbəb ola bilər. 
Gözyaşardıcı zəhərli maddələr gözlərin, burunun selikli 
qişasını qıcıqlandırır, bəbəklərin spazması ilə nəticələnir.