Quyidagi gapdagi so’zlarda qanday affikslar qatnashganini aniqlang?

13. So’z yasovchi qo’shimchalar qatnashgan gaplarning mos raqamlarini jadvalning o’ng tomoniga yozing.

1.Ular uylar ortidagi so‘qmoqdan borishardi. 2. Nurli va keng xonadagi karavatlarning birida qirq yoshlar chamasidagi ayol yotardi. 3.Shahar odamlari esa xuddi bu mashinalarni ko‘rmayotgandek parvo ham qilishmaydi. 4. Maxdum javob bermaguncha bu uydan ketmasligini bildirib, faqat pochchasig‘a yordam berib turish va'dasi bilan opasini tinchitdi. 5. Sovuqdan etlarim junjikib ketdi. 6. Darvoza yonidagi loy supada hamakcha yeb o‘tirgan qizil ko‘ylak kiygan qiz iljayib qarab qoldi. 7. Men bugun kutubxonada kechgacha dars qildim.

Sifatdosh shakllari	Жавоб рақамлари
Qatnashgan
Qatnashmagan

Javobi:

Sifatdosh shakllari	Жавоб рақамлари
Qatnashgan	2,4,5,7
Qatnashmagan	1,3,6

14. Quyida berilagan fikrlarning qaysilari to`g`ri?

A. So’z tarkibi asos va qo’shimchalardan iborat bo’ladi.

B. O’zak so’zning hech qanday qo’shimchalarsiz qismi sanaladi.
C. –cha qo’shimchasi sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha sanaladi.
D. So’z tarkibi morfemika bo’limida o’rganiladi.
E. Qo’shimchalar tartibida sintaktik shakl yasovchi lug’aviy shakl yasovchidan oldin joylashadi.

A	B	C	D	E

Javob:

A	B	C	D	E
To’g’ri	To’g’ri	Noto’g’ri	To’g’ri	Noto’g’ri

15. Sintaktik shakl hosil qiluvchi qo’shimcha qatnashgan yoki qatnashmagan so’zlarni aniqlang. Javoblarni jadvalga “ha” yoki “yo`q” so`zlari tarzida kiriting.

1. uyga 2. aytguncha 3. ketmon 4. tezla 5. sonning 6. ko’rganidan 7. berib yubordi

8. o’qishlarim 9. bolaginam 10. shoshilmasdan 11. vayron qiladigan 12.oshxonada 13.ruchkamni 14.sana

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14

JAVOB:

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
Ha	Yo’q	Yo’q	Yo’q	Ha	Ha	Yo’q	Ha	Ha	Ha	Yo’q	Ha	Ha	Yo’q

16. O’zbek tilida so’z yasalish tartibi ketma - ketligini ifodalagan holda tegishli raqamlarni kataklarga yozing.
1) sintaktik shakl hosil qiluvchi; 2) so’z yasovchi; 3) lug’aviy shakl hosil qiluvchi; 4) asos;




Javobi:

2

4

3

1




17. Sintaktik hosil qiluvchi kelishik qo’shimchalari tartibini jadvalga mos raqamlarda joylashtiring.
1) –ga; 2) –da; 3) –dan; 4) –ning; 5) –; 6) –ni;

Bosh kelishik	Qaratqich kelishik	Tushum kelishigi	Jo’nalish kelishigi	O’rin-payt kelishigi	Chiqish kelishigi

Javob:

Bosh kelishik	Qaratqich kelishik	Tushum kelishigi	Jo’nalish kelishigi	O’rin-payt kelishigi	Chiqish kelishigi
5	4	6	1	2	3

18. Tushirib qoldirilgan so`zlarni yozing.
1) _______________so’zning hech qanday qo’shimchalarsiz qismi.
2) _______________asosga qo’shilib unga yangi ma’no yuklaydi.
3) _______________ asosga qo’shilib unga qo’shimcha ma’no yuklaydi.
4) _______________egalik, shaxs-son va zamon qo’shimchalarini o’z ichiga oladi.


Javobi:
1) O’zak so’zning hech qanday qo’shimchalarsiz qismi.
2) So’z yasovchi qo’shimchalar asosga qo’shilib unga yangi ma’no yuklaydi.
3) Lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchalar asosga qo’shilib unga qo’shimcha ma’no yuklaydi.
4) Sintaktik shakl hosil qiluvchi qo’shimchalari egalik, shaxs-son va zamon qo’shimchalarini o’z ichiga oladi.


19. To`g`ri javoblarni aniqlang.
____________ boshqa so’zlarning yasalishi uchun asos vazifani o’taydi .
1. negiz
2.asos
3.o’zak
4.so’z shakli
5.yasama so’z


Javobi : 2.


20. To`g`ri fikrlarni aniqlang. Javoblar jadvaliga “ha” yoki “yo`q” so`zlarini yozing.
Lug’aviy shakl hosil qiluvchi qo’shimchalariga quyidagilar kiradi.
1. – ta; 2. –si; 3. –gancha; 4. –gach; 5. –da; 6. –ib; 7. –sa; 8. –y; 9. – ma.
Javob:

1	2	3	4	5	6	7	8	9

Javob:

1	2	3	4	5	6	7	8	9
ha	yo`q	ha	ha	Yo’q	ha	ha	ha	ha

21. Quyida keltirilgan gapda yasama so’zlarning o’zagini aniqlang?

1. 
   Men kechagina uyimga muzlatkich sotib oldim.
   
2. 
   Kampirning hayhaylashiga qaramay o’z yo’lida davom etaverdi.
   
3. 
   Dodlasang ham seni bu joylarda biror kimsa eshitishi dargumon.
   
4. 
   Jo’jani hali kuzda sanaymiz.
   
5. 
   Hayot falsafasini haligacha anglab ololmadim.
   

1	2	3	4	5

Javob:

1	2	3	4	5
muz	hay-hay	dod	son	Ong

22. Yuqoridagi gaplarda o’zak qaysi so’z turkumiga tegishli ekanini aniqlang?

1	2	3	4	5

Javob:

1	2	3	4	5
ot	taqlid so’z	undov so’z	ot	ot

23.Quyidagilar orasidan lug’aviy shakl hosil qiluvchi qo’shimchalar qatnashganini belgilang. Buni “ha” yoki “yo’q” orqali ifodalang.

1. kitobcha 2. aytgandi 3. ketmonni 4. tarayapti 5. so’zlar 6. ko’rgani kelmoq 7. berib yubordi

8. o’qittir 9. bolagina 10. shoshilma 11. vaysamagin 12.oshxonada 13.seniki 14.olib ket

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14

JAVOB:

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
Ha	Ha	Yo’q	Yo’q	Ha	Ha	Ha	Ha	Ha	Ha	Ha	Yo’q	Ha	Ha

24. Quyidagi gapda qo’llangan qo’shimchalarni turini aniqlab sonini jadvalga joylashtiring.

Opam har kun erta tongda turib hovlilarning atrofini supuradi, ko’chaga suv sepadi va gullarning tagini yumshatib, hatto uylarni ham yig’ishtirib charchamaydi.	Affikslar nomi	Soni
	Lug’aviy shakl yasovchi
	Sintaktik shakl yasovchi
	So’z yasovchi

Javob:

Opam har kun erta tongda turib hovlilarning atrofini supuradi, ko’chaga suv sepadi va gullarning tagini yumshatib, hatto uylarni ham yig’ishtirib charchamaydi.	Affikslar nomi	Soni
	Lug’aviy shakl yasovchi	10
	Sintaktik shakl yasovchi	13
	So’z yasovchi	0

25.Quyidagi atamalarni ularning ta’rifi bilan moslikda belgilang.

1	Affiks	A	So’zning oxiriga qo’shiluvchi qo’shimchalar
2	Prefiks	B	So’z o’zagi va boshqa qismini ulash uchun uning o’rtasida qo’llanuvchi qo’shimch
3	Postfiks	D	So’z o’zagidan oldin qo’shiladigan qo’shimcha
4	Infiks	E	So’zni yasash va uning shaklini o’zgartirishda qo’llanuvchi barcha vositalar majmuasi

1	2	3	4

Javob:

1	2	3	4
E	D	A	B