R. H. Ayupov va G. R. Boltaboeva  xalqaro savdoda yuqori texnologiyali mahsulotlar ulushi

1998 yil: Digi Cashning bankrot bo’lishi. Vey Dan «The Cypherpunkts» 
tarqatuv vedomosti asosida ishlaydigan raqamli pullar g’oyasini ilgari surdi. 
1999 yil: Shon FenningNapster bilan hamkorlikda peer-to-peer (P2P) (birga-
bir, bir rangli) texnologiyani ixtiro qildi. Bunda audo fayllarni almashinish 
platformasi Napster barcha fayllarning markaziy reestri Farm rolini o’ynaydigan 
va bir xil huquqqa ega bo’lgan hamkorlarga tegishli bo’lgan markaziy server bilan 
ishlaydi. Ushbu markazlashgan tizimda Napster platformasining bitta rad qilish 
nuqtasi (Single Point of Failure – SPOF) tashkil etilgan. Ammo bu sayt 2001 
yilda intellectual mulk huquqlari buzilgani tufayli FBI tomonidan yopilgan.
2000 yil: Tom Pepper va Jastin Frankel P2P fayllari ma’lumotlarini uzatish 
uchun mo’ljallangan taqsimlangan platforma - Gnutellani tashkil qilishdi 
1998–2005 
yillar: 
NikSaboish 
tugallanganligini 
aniqlab 
beradigan 
qalbakilashtirishga chidamli bo’lgan markazlashmagan platform BitGold ni ishlab 
chiqdi. Ushbu platformada xozirgi davrda bitkoin tarkibiga kirgan bir qancha 
elementlardan foydalanilgan, shu jumladan, sana va vaqtni avtomatik ravishda 
qo’yish, elektron imzolar, ochiq kalitlar va boshqalar. Lekin bu tizim hujumlarga 
nisbatan anchagina chidamsiz bo’lgan edi.
2004 yil: Markazlashmagan valyuta tizimini yaratishga bo’lan ilk qadam 
sifatidaRipplepay yaratildi.
2007–2010 yillar: Bitkoin blokcheyni va uning bitkoin deb nomlangan 
valyutasining paydo bo’lishi.  
Endi bitkoin ixtirochisi Satosi Nakomoto kimligini bilishga harakat qilamiz.
2007 yilda Satosi Nakomoto ismli bir sirli inson ushu texnologiya bilan ishlay 

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
boshlagani haqida ma’lumot berdi.