R. H. Ayupov va G. R. Boltaboeva  xalqaro savdoda yuqori texnologiyali mahsulotlar ulushi

3-BOB. RAQAMLI IQTISODIYOTNING ASOSIY TARKIBIY 
ELEMENTLARITAVSIFI 
3.1. Maynerlar va ularning raqamli iqtisodiyotdagi ahamiyati 
Maynerlar, ya’ni kriptoiqtisodiyotda raqamli valyutalarni yaratuvchi 
(emissiya qiluvchi) sub’ektlar 2015–2018 yillarda bitkoin kursining o‘sishi 
hisobiga ulkan daromadga ega bo‘ldilar hamda uning kursi 2015 hamda 2018 
yillarda keskin pasayishidan katta ziyon ham ko‘rdilar. Ammo, shunga 
qaramay,kriptovalyutalar yordamida potensial foyda olish imkoniyati borligi 
tufayli, ko’pchilik insonlar va kompaniyalar o’zlarning kompyuter resurslarini 
mayning sohasiga jalb qilishni hali ham davom ettirmoqdalar. Harajatlar, ayniqsa, 
elektr energiyasi harajatlari o‘sishi foyda olishni tobora qiyin vazifaga 
aylantirishiga qaramay, mayningdakompyuter quvvatlarining hayratlanarli tarzda 
o‘sishi kuzilmoqda. Bitkoin jamiyatining ayrim a’zolari mayningni – o’zlari uchun 
farovon hayot timsolideb hisoblanadilar va bunga ishonadigan kishilar yetarli 
darajada ko’p. Shunday qilib, mayning ayni damda «qurollanish poygasi» yoki 
«xeshreytlar urushi» bosqichida turibdi. Maynerlar bitkoin matematik masalalarini 
yechishda 
g‘olib 
chiqish 
uchun 
tobora 
yuqori 
natija 
beradigan 
superkompyuterlardan va algoritmlardan foydalanmoqdalar.Nazariy jihatdan 
blokcheyn faqat bitta bo‘lishi lozim va u asta-sekinlik bilan barcha tasdiqlangan 
tranzaksiyalarning uzluksiz, monolit qaydini yaratadigan xesh-aloqalar asosida 
shakllanadi. Vaqti-vaqti bilan blokcheynda ikkilanishlar paydo bo‘ladi: tashlangan 
– tugallanmagan yoki tasdiqlanmagan tranzaksiyalar bloki vujudga keladi. Boshqa 
maynerlar uni verifikatsiya qilishga urinadilar, lekin ba’zidauning qonuniyligi va 
unga o‘z bloklarini qo‘shib olish immkoniyatiga ishonchlari komil bo‘lmaydi. 
Biroqumumiy rozilikka asosan tashkil qilingan bitkoin tizimi zo‘r mahorat bilan 
ishlangani shundaki, bunday ikkilanishlar uzoq vaqt davom etmaydi. Axir 
maynerlar guruhlari eng uzun blokcheyn tarmog‘i qonuniy hisoblanadi degan 
taxmindan kelib chiqib, harakat qiladilar. Maynerlarning aksariyati, muayyan