R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V

Nazorat savollari
1. X V Fning baholashicha, jah o n Y A IM ning m iqdori rivojlanayotgan va 
b ozor iqtisodiyotiga o ‘tayotgan m am lakatlarda qanday o'sishi kutilm oqda?
2. Y apon innov atsio n m enejm enti usullari va un i b o sh q a m am lak atlar 
m en ejm en tid an farqini ayting.
3. Y aponiyaning yirik tadbirkori S. X ondaning bosh qaru v falsafasini 
so ‘zlab bering.
4. «P anasonik» kom paniyasining asoschilaridan biri I. M atsusitaning 
boshqaruv b o ‘yicha birinchi xulosalarini keltiring.
5. R ivojlangan ilg‘o r m am lakatlarda ilmiy tad q iq o t tajrib a kon struk - 
torlik ishlari (IT T K I) davlat to m o n id an qanday shak llarda q o ‘llab-quv- 
vatlanadi?
6. 
S an o ati rivojlangan ilg 'o r m am lak atlar in no vatsiya siyosatining 
zam onaviy davlat strategiyasiga xos b o ‘lgan b ir q a to r u m um iy xususiyat- 
larini sanab o ‘ting.
7. F ransiy ada ilm iy-texnikani rivojlantirish afzalliklarini ishlab chiqish 
vazifalari n e c h ta y o ‘nalishda olib boriladi va u lar qaysilar?
55

---

2-bob. INNOVATSION LOYIHALARNI BAHOLASH 
VA INNOVATSION JARAYON
2. 1. INNOVATSION LOYIHALARNI BAHOLASH
Reja: 1. Investitsion loyihalami baholash usullari va qo ‘shilgan m ablag‘ 
umumiy summasi.
2. Innovatsion loyihalami baholash tartibi.
3. Innovatsiya menejmentini baholash mezonlari.
Tayanch iboralar: investitsiya qoplash, sof qiym at oqim i, integral sa­
m ara hisobi, investitsiyalar rentabelligi, investitsiya sam aradorlik koeffit- 
sienti.
2.1 .1 . Investitsion loyihalami baholash usullari 
va qo‘shilgan mablag‘ umumiy summasi
Investitsiyani qoplash m uddati. Bu usul eng sodda usul b o ‘lib, bunda 
investitsiya qanday m uddatda olinadigan foyda hisobi qoplanishi aniqlanadi.
Pul tushum i yillar b o ‘yicha bir tekis kelib tushganda:
Investitsiyalar
Q oplanish m uddati (n )= ---------.----- :----- —:— ~
— ~ — \—
A m ortizatsiya yui+yulik so f foyda
Agar pul tushum i bir tekisda kelib tushm asa, investitsiyani qoplanish 
m uddati pul tushum ining investitsiya qiym atidan ortib ketish m uddatiga 
teng.
Bu usul sodda bo'lgani bilan o ‘ziga xos kamchiliklarga ega. Birinchidan, 
bir xil um um iy darom ad sum masi, darom adni yillar b o ‘yicha h ar xil taqsim - 
laydigan loyihalar orasidagi farqni ko‘rsatm aydi. lkkinchidan, investitsiya 
qoplangandan keyingi davrni hisobga olmaydi. Shunga qaram ay b u usuldan 
foydalanishi m aqsadga m uvofiqdir. Ayniqsa, korxona investitsiyani qisqa 
m u d d a td a q o p la n is h id a n m a n f a a td o r b o ‘lsa, o d a td a , b u h o i te z
o ‘zgaruvchan texnologik sohalarda nam oyon bo'ladi.