Р. Ишмуҳаммедов, М. Мирсолиева

II. ТРЕНЕР ФАОЛИЯТИ, МАҲОРАТИ ВА МАДАНИЯТИ 
Олий таълим муассасаларидаги ўқув жараёнида инновацион таълим 
технологияларидан 
фойдаланишни 
такомиллаштириш 
ўқитувчининг 
педагогик жараёндаги позициясига нисбатан тренер, тьютор, фасилитатор, 
модератор каби янги касбий компетенцияларни ўзлаштириш заруриятини 
шакллантирмоқда. 
Тренер – амалий ўқитиш(машқ) асосида таълим олувчилардаги кўникма 
ва малакаларни шакллантирувчи, гуруҳ фаолиятини бошқарувчи, 
йўналтирувчи педагог-мутахассис.
Ҳозирги вақтда тренерлик билан бирга тьюторлик фаолиятига ҳам 
алоҳида эътибор қаратилмоқда. 
Тьютор -  (инг. tutor)
бу тренерлик фаолиятидан фарқли равишда таълим 
олувчиларнинг индивидуал ривожланиш имкониятларидан келиб чиққан 

---

9 
ҳолда махсус таълим дастурлари асосида ўқитишга йўналтирилган фаолият 
ҳисобланади. 
Тренерликка йўналганлик - шахснинг фаолият турига бўлган 
қобилияти, қизиқишлари, эҳтиёжи ва қатъий ишончи, ёҳуд “педагогик касбга 
қизиқиши” ва фаолиятнинг ушбу тури билан шуғулланишга бўлган иштиёқи 
натижасида шаклланувчи кўникмалардир. 
Тренерликка тайёргарлик мураккаб ва кўп қиррали жараён 
ҳисобланиб, унинг негизида муайян педагогик фаолият соҳаси бўйича 
муваффақиятли 
ишлашни 
таъминловчи 
имкониятлар, 
шахснинг 
йўналганлиги(ички ҳоҳишнинг мавжудлиги), касбий билим, кўникма, малака, 
педагогик қобилиятлар, педагогик техника ва инсонпарварлиги яхлит 
мажмуа кўринишида намоён бўлади.
Тренер шахси ва унинг педагогик маҳоратига қуйиладиган талаблар: 

Шахсий-касбий сифатларнинг шаклланганлиги 

Ўқитишни билиши 

Тарбиялашни билиши 

Таълим олувчиларнинг билиш фаоллигини рағбатлантириши, назорат 
қила олиши ва бошқариши.