Ър. Исматулдаев, А. Н. Ма судов, А. Х. Абдуллаев Б. М. Ахмедов, А. А. Аъзамов


Download 1.73 Mb.
bet11/96
Sana08.05.2023
Hajmi1.73 Mb.
#1446646
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   96
Bog'liq
Metrologiya ДАРСЛИК МКК учун

.. . „ /
холда, халкаро меъерий талаолар асосида уигунлашган ва
Узбекистоннинг дунё хамжамияти иктисодий интеграциясига
кутил иши учун асос була оладиган меъёрий хужжатларни ишлаб
чикиш асосан тугалланди. Уздавстандарт халкаро тажрибага амал
қыган холда стандартлаштириш буйича ишларни, Техника кумитаси
(ТК) хамда стандартлаштириш буйича асосий ташкилотлар ёрдамида
олиб боради.
, Шунта асосан "Уздонмахсулот", "Узбекмебел",
"Узёгмойтамакимахсулот", "Пахта", "Ипакчилик махсулотлари",
"Узнефтмахсулотлари", "Узмевасабзавот Холдинг", "Навуруг назорат" ва
Телека муникация ва почта алокаси" сохаларида стандартлаштириш
буйича техникавий кумиталар ташкил этилди.
Ишлаб чикаришнинг меъёрий таъминоти жараёни доимо
янгиланиб ва такомиллаштиришни таказо этади. 1992 йилдан буен 3974
та янги ва амалдаги республика меъёрий хужжатлари шу жумладан 877
давлат стандартлари, 3097 та махсулот ва хизматларга техникавий
шартлар ишлаб чикилди ва кайтадан тузатилди.
Хозирги даврда, Уздавстандарт меъёрий хужжатлар фондида 65
мингдан зиёд меъёрий хужжатлар мавжуд, шулардан халкаро
стандартлар (ХС) 11558-тани, давлатлараро стандартлар (ГОСТ) 27741-
тани, МЭК стандартлари 455-тани ва бошка давлат стандартлари
ташкил этади. Узбекистан республикасининг бутун дунё савдо
ташкилотига киришига тайёргарлиги муносабати оилан
40
стандартлаштириш сохасида катта ишлар олиб борилмокда. Меъёрий хужжатларнинг маълумотлари асосида автоматлаштирилган банк тизимини ташкил этиш, республикадаги корхона ва ташкилотларни бутун дунё савдо ташкилоти аъзоларининг меъёрий - ахбороти билан таъминланиши, халк, хужалигида кулланадиган барча массивларнинг илмий-техникавий даражасининг тахдилини, хусусан уларнинг талабларини халкаро стандартлар талаблари билан уйгунлигини хамда савдода техникавий тусик, буйича битим табелларини, меъёрий -ахборот таъминоти буйича халкаро ахборот марказини ташкил этиш ва бошкалар.
Метрология буйича Узбекистан республикаси мустакйллик
йиллари мобайнида корхоналар метрологик таъминоти сохасида маълум ютукдарга эришди, хусусан : Республикада улчашлар бирлигини таъминлашнинг хукукий асоси булган "Метрология тугрисида и конун кабул килинди.
Метрологик таъминлашни такомиллаштириш, уни халкаро талаблар билан уйгунлаштириш, улчаш натижаларини аникдигини ва тугрилигини ошириш, махсулотларни сертификат^аштириш ва синашни таъминлаш сохасида маълум ишларни амалга оширди.
Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Метрологик таъминлашни такомиллаштириш ва Узбекистон Республикаси Миллий эталон базасини тузиш хакидаиги 09.02.96 йилдаги 53-сонли карорининг кабул килиниши давлат томонидан бу сохаларга эътибор жуда юкдари эканлигидан далолат беради.
Ушбу карор асосида 1996 - 2000 йиллар давомида 24 давлат эталони, 85 юкори аникликка эга булган I ва П даражали улчаш
41
Боситалари, 46 намунавий улчовлар ва ускуналар урнатилиб, халк хухилнтда ишлатиладиган улчаш асбобларининг давлат метрологик хизмати билан таъминлаш кузда тутилган ва бунинг асосида Узбекистон Республикаси Миллий эталон базасини яратиш ва такомиллаштириш дастури тасдикланган.
Ушбу' карорни бажариш максадида "Метлер-Теледо" (Швейцария), "ASWEGA" (Эстония) ГНИПИ "Кварц" ва Сибирь илмий-гадкикот метрология институти, "Артевйк" фирмаси (АКШ) каби МДХ ва Европа етакчи метрологик институтлари билан 45-тадан ортик битимлар тузилди, бундан ташкари Тошкент шахрида Давлат эталонлар Маркази курилиши, шунингдек Навоий ва Урганч шахарларида стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш Минтакавий марказларнинг замонавий бинолари ьа лабораториялар мажмуининг курилиши алохида ахамиятта эгадир.
ТДТУ кошида 1992 йил "Метролоп1Я ва улчаш техникаси" кафедрасининг ташкил к,илиниши, республикада стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш сохаларида олий маълумотли мутахассисларни тайёрлаш учун замин булиб хизмат килади.
Хар бир давлатнинг шу жумладан мустацил Узбекистон республикасининг хам асосий мак,садларидан бири ишлаб чикарилаётган махсулотларнинг сифатини ва ракобатдошлигшш оширишдир.
Махсулот сифатининг юкори ва рацобатдошлиш, товар ишлаб чикарувчиларнинг экспорт имкониятларини оширишпинг омилларидан биридир. Бунга эришишшшг асоснй шартларидан бири махсулот ишлаб чнкарилншишшг метрологик таъмшготидир.
42
Сифатни назорат килиш ва тартибга солишнинг объектив асоси, улчаш ахборотининг туликдиги ва гугрилигига, ишлаб чикариш тизимларидаги кабул килинган к,арорларнинг асослилиги, яъни ишлаб чикарилаётган махсулотнинг сифати билан бомикдигидир.
Назоратнинг ва улчашларнинг етарли аник; эмаслиги ишлаб чикаришнинг хавфсизлигига, экологик, мехнат мухрфазасига таъсир этиши мумкин.
Шунинг учун, халк хужалигини иктисодий усуллар оркдли
бошкаришни ривожлантириш, хужалик механизмини
такомиллаштириш шароитларида мамлакатимиз махсулот ишлаб чикарувчиларининг экспорт имкониятларини янада ривожлантириш хамда республикадаги ишлаб чикарилаётган махсулотларнинг сифати ва ракроатбардошлигини ошириш максадида, улчашлар бирлигини таъминлашга алохида эътибор берилмокда.
Уздавстандарт бугунги кунда юк,орида айтиб утилган ишларни амалга оширишни куйидаги йуллар билан таъминлайди:
— метрология буйича Узбекистан Республикасининг меъёрий хужжатларини жорий этиш;
—халк.аро, давлатлараро ва миллий меъёрий хужжатларни жорий
этиш;
-импорт буйича олиб кирилган ва уз мамлакатимизда ишлаб
?икарилган улчаш воситалар (УВ) турини синаш ва тасдиклаш;
-УВларни метрологик аттестатлаш, қёслаш, калибровкалаш ва
:ертификатлаштириш;
-УВ ишлаб чикарилиши, хрлати ва кулланилиши устидан назорат.
4i
Сертификатлаштириш буйича Узбекистон истеьмол бозорини паст сифатли ва хаёт учун хавфли булгзн махсулотлардан химоя килишга каратилган тадбирлардан бири Узбекистон респ/бликасининг "Махсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш ' тугрисида", "Истеъмолчиларнинг хукукларини химоя килиш тугрисида", "Озик-овкат махсулотларининг хавфсизлиги ва сифати тутрисида" кабул килинган конунлар булди.Шу конунларга биноан республикамизда тегишли инфраструктурага эга булган миллий сертификатлаштириш тизими ташкил этилди ва хозирги вактда халкаро стандартлар талабларига уйгунлашган хрлда ривожланмокда.
Хрзирги даврда миллий сертификатлаштириш тизимида халкарс
ИСО/МЭК ва EN хужжатлари билан уйгунлаштирилган 50 дан ортик
асосий хужжатлар, 65 дан ортик турдаги махсулотларн^
сертификатлаштириш буйича аккредитланган идоралар ва 230 аа* ортик сертификатлаштириш максадлари учун махсулотларни синап буйича аккредитланган лабораториялар ишламокда.
Миллий сертификатлаштириш тизимида Сертификатлаштириц сохасида аккредитланган хорижий идоралар хам бор булиб, булаг жумласига СЖС Швецария фирмаси, "German Control" Германии фирмаси ва ITS Англия фирмалари киради.
Шу кунларда сертификатлаштириш ва синаш сохасиш такомиллаштириш буйича ишлар давом этмокда. Уздавстандар" томонидан олиб борилаётган ишлар жумласига:
Сертификатлаштириш тизими буйича амалдаги асосш хужжатларни кайта куриш ва янгиларшш ишлаб чикиш;
44
Халкаро талабларни хисобга олган холда мувофиклигини тасдикловчи тизимлар ва аккредицияланган тизимларни ишлаб чикиш ва жорий килиш;
Узбекистан Бутун жахэн савдо ташкилотига (БЖСТ) кириши
мулжалланганлиги муносаоати билан, синаш сертификатлаштириш
сохасида Узбекистонда ислохртларни чукурлаштириш дастурига
[мувофик, Уздавстандартда куйидаги ташкилий ишларни амалга
ошириш режалаштирилган:
j • - Уздавстандартнинг амалдаги синов лабораторияларини энг
янги синаш асбоб ускуналари билан жихозлаш оркали
ривожлантириш.

  • -Хар бир СМСХМ кошида микробиологик анализлар угказа оладиган лабораториялар ташкил этиш.

  • -Микробиологик ва ветеринар лабораторияларини аккредитлаш.

  • -Синаш услубини сертификатлаштиришнинг халкаро талаблари ва к,оидаларига мувофик, уйгунлаштириш.

  • -Корхоналарнинг сертификатлаштириш ва синаш сохасида юкори малакали кадрларни тайёрлаш.

  • -Халкаро даражадаги эксперт-аудиторларни тайёрлаш;

  • -ЕЭК/ООН халкаро ташкилотига аъзо булиш.

Ушбу дастурни бажариш Уздавстандарт республика экспорт ют?нциалини ва ишлаб чикарилган махсулотларнинг >акобатбардошлигини оширилишига имкон яратган холда Бутун жахон авдо ташкилоти талабларини бажаришни хам таъминлаш 1мкониятини яратади.

Download 1.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   96




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling