R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

chiqarishda rejalashtirishni takomillashtirish, marketing tadbirlarini amalga oshirish 
va bu tadbirlar ijrosi ustidan nazorat qilish maqsadida foydalaniladi. Axborot 
tizimi muayyan izchillikda amalga oshiriladigan mustaqil axborotlaming alohida 
gumhidan iborat b oim ay, balki butun bir kompleksdir. Bundan ko‘rinib turibdiki, 
boshqarilayotgan korxonalar, tashkilotlar uchun axborot tizimini yagona andoza, 
qolipga tushirib boim aydi. Barcha boshqarilayotgan korxona, tashkilotlaming 
o ‘z ishlab chiqaradigan tovariga qarab axborot tizimi ham turlicha shaklda 
tashkil etiladi. Har bir boshqarilayotgan korxona, tashkilot, firmalar axborotga 
b oig a n o ‘z talab va ehtiyojlarini hamda atrof-muhitning o ‘ziga xosligini e ’tiborga 
olib, axborot tizimining turli tarkibini (stmkturasini) qoilaydi. Bunda ular 
ifodalash, shuningdek, o'zaro qiyoslashga imkoni b o ig an bir qator talablami 
bajarishga e ’tibomi qaratadilar. Bular axborotni qayd etish tezkorligi, tahliliylik 
darajasi, kompyuter texnikasini q o ila sh , axborotni uzatish va axborotdan 
foydalanish tartibidir. Boshqamvda axborot tizimi asosan ikki gumhga b oiin ad i. 
Birinchisi, operativ (tezkor) tizim , ikkinchisi, yordamchi tizim. Operativ tizimlar 
boshqarish bo‘yicha tadbirlar, ya’ni qarorlar tayyorlashni o ‘z ichiga oladi. Bunday 
tizim yordamchi tizimlardan olingan axborotlardan foydalanib amalga oshiriladi.
Yordamchi tizimlar boshqarilayotgan korxona, tashkilot, firmalar uchun 
zamr bozomi tadqiq etish, m aium otlam i to ‘plash va ulami tartibga solish 
hamda m aium otlam i olish va undan foydalanish bilan b o g iiq b o ig a n barcha 
harakat-amallami o ‘z ichiga oladi. Marketing b o‘yicha yirik mutaxassis F. Kotler
73

---