R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

nazariyasi va motivlash modellaridir). Sanab o ‘tilgan nazariyalar ba’zi masalalarda 
bir-biridan farq qilsada, ular bir-birini inkor etmaydi.
M O T I V L A S H T I R I S H N I N G M A Z M U N L I N A Z A R IY A S I
M a s l o u b o ' y i c h a e h t i y o j l a r i y e r a r x i y a s i
U turli ehtiyojlardan beshta eng asosiysini ajratadi: Fiziologik ehtiyojlar. 
Xavfsizlikka va kelajakka ishonch ehtiyoji. Ijtimoiy ehtiyoj (jamoaga mansubligini 
jamoada qo‘llab-quwatlash). Hurmatga ehtiyoj. 0 ‘z-o‘zini ifodalashga ehtiyoj. 
(17-rasm).
Maslou nazariyasi bo‘yicha barcha ehtiyojlami qat’iy iyerarxiya strukturasi 
bo‘yicha joylashtirish mumkin. U quyi darajadagi ehtiyojlami qondirishni talab 
qiladi, o ‘z navbatida inson xulqiga ta’sir ko‘rsatadi, yuqori darajadagi ehtiyojlar 
esa asta-sekin ta’sir ko‘rsatadi.
92

---

17-rasm.
Maslou bo'yicha ehtiyojlar iyerarxiyasi.
Ammo bu nazariya o ‘zining kamchiliklariga ega, chunki aniq besh darajali 
iyerarxiyali, strukturali ehtiyojlar mavjud emas.
M a k K l e l l a n d n i n g e h t i y o j l a r n a z a r iy a s i
Bu nazariyada asosiy e ’tibor yuqori darajadagi ehtiyojlarga qaratiladi, ularga 
hokimiyat, muvaffaqiyat, mansublik kiradi.
Hokimiyat ehtiyoji — boshqa odamlarga ta’sir ko‘rsatishga xohish, bu albatta 
hokimiyatga intilish emas, balki o ‘z ta’sirini ko‘rsatish ehtiyoji.
Muvaffaqiyatga bo‘lgan ehtiyoj. Aniq bir kishining muvaffaqiyatini tantanaU 
bildirish bilan emas, balki ishni muvaffaqiyat bilan yakunlash yoki uning 
maqomini tasdiqlash orqali amalga oshiriladi.
Mansublik ehtiyoji. Maslou nazariyasiga o ‘xshash bo‘lib xodimlar tanishlar 
huzurida b o‘lishi, d o‘stona munosabatlar o ‘matishdan manfaatdorlikni ifodalaydi.
I k k i o m i l l i X a r s b e r g n a z a r iy a s i