R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

amalga oshiradigan tashkilot mavjud bo‘lishi kerak.
Tashkilot tushunchasi vaqt o‘tishi bilan bir necha marta o‘zgardi. Boshlang‘ich 
bosqichda tashkilot har qanday tizimning stmkturasi sifatida tasawur qilingan.
«Menejment» bilimning mustaqil sohasi bo‘lib ajralib chiqqandan so‘ng, 
«tashkilot» so‘zi ongli talqin qilingan, (korxonada (firmada) qabul qilingan), 
rollaming berilgan stmkturasi, funksiyasi huquq va burchlar bilan fikr bog‘liqligini 
anglatadi.
Ya’ni «tashkilot» so‘zini korxona, firma, ishlab chiqarish guruhi yoki mehnat 
tuzilmasi deb tushunmoq kerak.
«Tashkilot» tushunchasini ko‘pdan ko‘p ta’rifidan quyidagilami ajratish 
mumkin.
44

---

1. Tashkilot, boshqaruvchi yoki boshqaruvchi tizimlar vositasida yaratiladigan 
va saqlanadigan jarayondir.
2. Tashkilot birgalikda mehnat jarayonida paydo bo'ladigan o'zaro 
munosabatlar, huquq, majburiyat, maqsadlar, faoliyat tunning to‘plamidir (tizim).
3. Tashkilot umumiy maqsadga ega bo‘lgan odamlar guruhidir. Tashkilot 
deb atalishi uchun mehnat tuzilmasi quyidagi majburiy talablarga javob berishi 
kerak:
a) shu guruhning bir qismi deb ataluvchi ikkitadan kam bo‘lmagan odamning 
mavjudligi;
b) ushbu guruhning barcha a’zolari umumiy deb qabul qiladigan hech 
bo‘lmaganda bir ijtimoiy foydali maqsadni (xohlangan oxirgi holat yoki natija) 
mavjudligi;
d) barcha uchun sharafli bo'lgan maqsadga erishish uchun birgalikda mehnat 
qilayotgan guruh a’zolarining mavjudligi.
Tashkilot — bu umumiy maqsad yoki maqsadga erishish uchun ongli 
ravishdagi faoliyatning muvofiqiashtirilgan kishilar guruhidir.
Tashkilotning hayot sikli