R. X. Maksudov

shartli belgi.
62

---

Tishli gMdiraklarni kontakt kuchlanishga chidamligi hisoblanganda 
yuklanish koeffitsiyentining indeksi «п» h a rf (kontakt kuchlanishlarga 
hisoblashning asoschisi H.Heztz) bilan belgilanadi. Egilishdagi kuch­
lanishga chidamlikni aniqlashda indeks «F» xarfi (inglizcha «oyoqcha» 
s o ‘zidan olingan) bilan belgilanadi, y a ’ni kNu,kFu
Yuklanish koeffitsiyentning taxminiy qiymatlari k = l ,3-1,5ga teng. 
Aniq tayyotiagan uzatm alar uchun bu koeffitsiyentini 1,3 deb olish 
tavsiya etiladi.
kp- yuklanishi tish eni b o ‘yicha notekis taqsim lanishning hisobga 
oluvchi koeffitsiyent. Uzatm a g'ildiraklarni ishlaganda shu ishlashish 
chizigMda hosil boTgan kuchlar ta ’sirida vallar deformatsiyalanadi, 
natijada yuklanish tish eni b o ‘yicha notekis taqsimlanadi. 
3.12-rasmda 
gMldiraklar tayanchga nisbatan har xil 
joylashganda 
vallarning 
deformatsiya- 
lanish sxemasi berilgan, bunda 
3.12a- 
rasmda
tishli gMldiraklar tayanchlarga 
nisbatan 
simmetrik; 
3.12b-rasmda 
nosimmetrik; 
3.12v-rasmda
konsol holda 
joylashagan. Avniksa tishli gMldiraklar 
tayanchlarga 
nisbatan 
nosim metrik 
ham da 
konsol 
holida 
jo ylashganda 
tayanchlarning 
у 
burchakka 
buri 
1
ish i 
natijasida 
yuklanish 
k o ‘proq 
boMib, 
— 
notekis 
taqsimlanadi. 
Bu 
notekis 
taqsimlanish, gMldirak enining ortishi 
3
j 2- r a s m
bilan 
ortib 
boradi. 
Shuning 
uchun 
gMldirak 
enining 
oMchama 
chegara- 
langan.
A gar o 'zaro ishlashgan gMldirak tishlarining bikrligi absolyut 
boMsa, gMldirak tishlarining ilashishi