R. X. Maksudov

IE-
, = zE 
J I
< [o. j
[4.24]
\ p k2K(\-fX)
 
V A
bunda: z E= 
I q 
^
chervyak va chervyakli g ‘ildirak rnateriallarining 
У 2л-(1 
- j u )
xususiyatlarini belgilovchi koeffitsiyent, 
/^= 0,3-Puasson koeffitsenti. 
M asalan chervyak poMatdan, chervyakli g ‘ildirak gardishi bronzadan 
tayyorlanganda elastiklik moduli £"
1
=
2
,1 “MO5 
MPa, £T2= 0,9*105 , 
natijada
E k=2 E x* E
2
/ 
E x+E2
 
=2*2,1 * 10 5 *0.9*105/ 2,1* Ю5 +
0,9* 10 5= 1,26* 10 5 M P a 
Qiymatini yuqoridagi formulaga q o ‘ysak,
7 
I 
1,26 MO5 
1"3 
E ~ -------------- —
=148 MPa
! 
2 
* 3 ,1 4 (1 - 0 , 3 " )
pk. egrilik radiusining keltirilgan qiymati.
Egrilik radiusi pk Arxim ed chervyagi uchun o ‘q b o ‘ylab o ‘tgan 
tekislikda о ‘ram kesimi to ‘g ‘ri chiziq b o ‘lganligi uchun y a ’ni 
p = co . 
Egrilik radiusi pkni aniqlashda chervyak o ‘ramining sirti etiborga 
olinmaydi, chervyakli g ‘ildirak esa odatdagi qiva tishli silindrik g ‘ildirak 
deyish mumkin, y a ’ni:
pk. A ^ . ; 
[4.25]
/О, + /?, 
' 
2 c o s ~ /
bunda: a=20°. sin20°=0.342, y=10° cos210°=(0-9848)2- 0 .9 7
Ilash ish
c h iz ig ‘idagi 
bosim . 
Qiya 
tishli 
uzatm alardagidek 
chervyakli uzatmalarda ham uzunlik birligiga to ‘g ‘ri keladigan bosim 
quyidagicha ifodalanadi.
F К
F
q
 = ———; 
F 
= ------ -£-------
ilashish chizig‘idagi normal kuch, N:
l € 
CosaCosy
Ft= 2T 2/d2-aylanma kuch; y= 10°-chervyak o'ram in i k o ‘tarlish burchagi; 
a=20° -ila sh ish burchagi.
F„ 
F ,
2T, 
г . - г л
[4.26]
cos a
cos a -  cos у 
d 2 cos a  -cos у
C£-kontakt chizig‘ining minimal uzunligi.