Радиоалоқа қурилмалари ва тизимлари кафедраси

4.6. Рақамли GSM стандарти

ХХ асрнинг 80-йилларида эндигина мобил алоқа ривожланишида Европа ҳар хил стандартдаги аналог тармоқлар билан қопланган эди – Скандинавия ўзининг тизимини, 1982 йилда Телекоммуникация бўйича Европа Комиссияси - CEPT (Conference of European Posts and Telegraphs) томонидан Европада ягона умумий фойдаланиш ҳаракатдаги сотали алоқанинг рақамли тизимини яратиш ғояси қабул қилинди. Рақамли стандарт қуйидаги талабларга жавоб бериши лозим эди:

• 
  нутқ хабарини узатишда юқори сифат;
  
• 
  ускуна ва хизмат кўрсатиш нархи паст бўлиши;
  
• 
  абонент станцияси кичик ўлчамли бўлиши;
  
• 
  бир қатор янги хизматлар ва ускуналар билан ишлай олиши;
  
• 
  Спектрни ишлатиш бўйича самарали бўлиши;
  
• 
  ИХРТ билан мосланувчанлиги;
  
• 
  халқаро роумингда ишлай олиши, яъни GSM стандартидаги бошқа тармоғида абонент ўзини АС дан фойдаланиши мумкинлиги.
  

Яна шуни айтиб ўтиш лозимки, GSM стандарти замонавий рақамли тармоқ стандартлари, биринчи навбатда ИХРТ (Интеграллаштирилган хизматлар рақамли тармоғи - ISDN Integrated Services Digital Network) ва ИТ (интеллектуал тармоқ - IN Intelligent Network) билан боғлиқ, GSM стандартининг асосий ташкил этувчи элементлари, ишлаб чиқилаётган халқаро глобал ҳаракатдаги алоқа тизими UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) га киради. 1989 йилда GSM стандартини ишлаб чиқиш Европа Алоқа Стандартлаштириш Институти ETSI (European Telecommunication Standards Institute) га ўтди. 1991 йилда GSM стандарти хизмат кўрсатиш фаолиятини бошлади. 1993 йилга келиб GSM стандартини 36 тармоғи 22 давлатда фаолият кўрсата бошлади, ҳамда 25 давлат GSM йўналишини танлади. 1994 йил бошида GSM стандартининг абонентлари 1,3 миллионга етди, 1995 йил охирида эса абонентлар сони 10 миллионгача кўпайди. Ҳақиқатдан GSM стандарти кенг қўлланиладиган стандарт бўлди, сотали алоқа тизими бўлган ҳар қандай давлатда GSM тармоқлари мавжуд деса ҳам бўлади.