Radioaktiv elemenlar (aktinoidlar) geokimyosi - — radioaktiv elementlar va izotoplarning kimyoviy xossalarini, ularni ajratib olish, konsentrlash (toʻplash) fan va texnikaning turli sohalarida koʻllash usullarini oʻrganadigan soha. R. rivojlanish davrida bir necha bosqichni bosib oʻtdi. R.ning dastlabki 1 bosqichi 1898 y.dan, yaʼni P. Kyuri va M. Kyuri ilk tabiiy radioaktiv elementlar — poloniy va radiyni ajratib olishlaridan boshlandi. II boskich (1914—33)da tabiiy radioaktiv elementlarning kimyoviy tabiati oʻrganildi.
ll bosqich I.Kyuri va F. Jolio-Kyurilarning 1934 y.da sunʼiy radioaktiv izotoplarni kashf qilganlaridan keyin boshlandi. IV bosqich sunʼiy izotoplarning texnologiyasi bosqichi boʻlib, parchalanish zanjir reaksiyasining sanoat miqyosida amalga oshirilgan davri — 1944 y.ga toʻgʻri keladi. Eng soʻnggi bosk,ich 50-y.ni — izotoplarni ajratib olish davrini oʻz ichiga oladi. - ll bosqich I.Kyuri va F. Jolio-Kyurilarning 1934 y.da sunʼiy radioaktiv izotoplarni kashf qilganlaridan keyin boshlandi. IV bosqich sunʼiy izotoplarning texnologiyasi bosqichi boʻlib, parchalanish zanjir reaksiyasining sanoat miqyosida amalga oshirilgan davri — 1944 y.ga toʻgʻri keladi. Eng soʻnggi bosk,ich 50-y.ni — izotoplarni ajratib olish davrini oʻz ichiga oladi.
- Hoz. zamon R. sini quyidagi asosiy boʻlimlarga ajratish mumkin: umumiy R., yadro aylanishlari kimyosi, radioaktiv elementlar kimyosi va amaliy radiokimyo.
Umumiy R. radioaktiv elementlar va izotoplarning fizik-kimyoviy krnuniyatlarini: radioaktiv elementlar va izotoplarning turli muhitda qanday shaklda uchrashini aniqlaydi, kichik "radiokimyoviy" konsentratsiyadagi radioaktiv elementlarning xossalarini tekshiradi, radioaktiv moddalarning fazalararo taqsimlanish jarayonini o`rganadi. - Umumiy R. radioaktiv elementlar va izotoplarning fizik-kimyoviy krnuniyatlarini: radioaktiv elementlar va izotoplarning turli muhitda qanday shaklda uchrashini aniqlaydi, kichik "radiokimyoviy" konsentratsiyadagi radioaktiv elementlarning xossalarini tekshiradi, radioaktiv moddalarning fazalararo taqsimlanish jarayonini o`rganadi.
- Yadro aylanishlari kimyosi yadro reaksiyalari va radioaktiv o`zgarishlarda hosil bo`ladigan mahsulotlarni va kimyoviy aylanishlarni oʻrganadi, yadro reaksiyalari va yadro aylanishlarida hosil bo`ladigan izotoplarning turg`un shakllarini aniqlaydi.
Rezerford
Do'stlaringiz bilan baham: |
