Радиотехник тизимлар назарияси асослари

 
r
ichki juftlik 
1 = — . Agar zarra fermionlar bo‘lsa, zarra va antizarraning
juftliklari qarama-qarshi bo‘ladi. Bozonlar uchun zarra va antizarraning ichki 
juftliklari bir xil bo‘ladi.
Ichki juftlik tushunchasi massalari noldan katta bo‘lgan zarralar uchun 
aniqlangan, chunki zarraning jufltligi u tinch turgan koordinata sistemasida 
aniqlanadi. Zarraning ichki jufltligi kvant mexanika tushunchasi bo‘lib, spin 
kabi klassik o ‘xshashlikka ega emas.
H arakatdagi zarraning juftligi uning orbital m omenti / ga bog‘liq. 
Markaziy simmetrik maydondagi /-orbital harakat momentiga va 
P ichki 
fazoviy juftlikka ega bo‘lgan zarraning juftligi - P (- l)'.
Juftlik saqlanish qonuni yadroviy jarayonlarning o ‘tishiga m a’lum 
cheklanishlar qo‘yadi. Shu sababli yadroviy sistema juftligini aniqlash 
muhimdir.
Umumiy inersiya markazi tinch holatda bo‘lgan koordinata sistemasida 
ikkita 
A va B zarralar sistemasini ko‘raylik. Bunday sistemaning to‘lqin 
funksiyasini uchta to ‘lqin funksiyalar ko‘paytmasi ko‘rinishida ifodalash 
mumkin
\T/ 
_ \T/ 
\T/ 
\T/
1 A+B ~  1 A ' 1 B 
1 IAB •
Bu yerda 
va Yfl - zarraning ichki holatlarini ifodalovchi to ‘Iqin
43
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

funksiyalar; 
Y UB— A va B zarralar nisbiy harakatining to‘lqin funksiyasi. 
Juftlikni aniqlash koordinatalar inversiyasi va q/ 
(x, y ,z) i|/ (-x, —y, - z) 
funksiyalarining ishoralarini taqqoslanishdan iborat bo‘lganligi uchun bu 
operatsiyani q/^, \|/fl, '|/ /f/J ga nisbatan ketma-ket o ‘tkazish murakkab 
sistemaning juftligini aniqlash qoidasiga olib keladi. Uni quyidagicha 
ifodalash mumkin: