Р.ҲАм дам ов, У. Бегимқулов, Н. Тай л о қо в т а ъ л и м д а а Х б о р о т т е Х н о л о г и я л а р и
Download 2.34 Mb. Pdf ko'rish
|
akt
|
мини ишлаб чиқиш
Олий таълим тизпми уч>и масофали ўқитиш курслари яратилади 6. Олий таълимда ахборот- коммуникация технологияларидан фойдаланишнинг бажарилишини назо- рат қилиш технологиясини такомил- лаштириш Ахборот-коммуникация тех- нологияларини жорий қилишнинг назорат қилиш технологияси яратилади. Чора-тадбирларни амалга ошириш базаси Ўзбекистон Респуб- ликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, малака ошириш ин- ститутлари бўлади. Натижада олий таълим муасссаларида ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланиш чора тадбирлари ишлаб чиқилади, электрон дарсликлар, виртуал стенд ва лаборато- риялар, масофавий ўқитиш курсларини жорий қилиш механизми яратилади. Бу чора-тадбирларни амалга ошириш натижасида олий таълимда: • ахборот коммуникация технологияларидан самарали фойда- ланиш тизими яратилади; • замонавий ўқитиш воситалари - электрон дарсликлар, виртуал стенд ва лабораториялар, масофавий ўқитиш курсларини жорий этиш тизими яратилади. 1.14. Очиқ таълим тизими таълим сиф атини ю қори кўтариш омили Дунёда масофавий ўқитишнинг, очиқ таълим тизимининг муҳим бўғини сифатида кенг қўлланилиши, шунингдек, таълимда замонавий ахборот технологиялари ва ИНТЕРНЕТдан фойдаланиш унинг сифа- тини юқори кўтариш омилларидан бири ҳисобланади. Замонавий ах- борот ва коммуникация технологиялари, олий педагогик таълим ти- зимида турли фанларни ўқитишда кенг жорий этилмоқда. Ўқув жараёнида янги ахборот технологияларни қўллаш, педаго- гик методларнинг самарадорлигини оширишга, педагогларнинг меҳнат фаолиятини ўзгаришига, уларнинг иш услубларини такомил- 42 лашишига, педагогик тизимларнинг структуравий ўзгаришига олиб келади. Бу эса педагогик жараёнларни бошқаришни ташкил этиш ва бошқаришда ўзига хос вазифаларни қўяди. Замонавий ахборот технологиялари муҳитида педагогик жараён- ларни самарали ташкил этиш: - ўқитувчилар ўртасида меҳнат тақсимотини; - масофавий ўқув курслари ва электрон адабиётларнинг яратувчи- си бўлган жамо^га педагоглар, компьютер дастурчилари ва му- тахассисларининг бирлашувини; - педагогик жараённинг ташкил қилинишини такомиллаштириш ва ўқитувчи фаолияти самарадорлигининг мониторингини олиб боришни тақозо этади. Янги технологиялар асосидаги педагогик фаолият: ■ таълимдаги технологик асосларнинг тез ривожланиши би- лан боғлиқ бўлган янги курсларни яратишдек мураккаб жа- раёнларнинг енгиллашувини; ■ ўқув курсларини яратишда махсус малакаларнинг шаклла- нишини; ■ масофавий курсларнинг очиқлиги туфайли уларнинг сифа- тига бўлган талабларнинг ва ўқув материаллари сифатини назорат қилишга оид эҳтиёжларнинг қондирилишини; ■ ўқув жараёнида ўкувчи фаолиятининг устивор мавқе тути- шини, ўқув жараёни салмоғининг ўқитувчидан ўқувчига кўчишини; ■ янги коммуникацион технологиялардан фойдаланиш асо- сида, ўқитувчининг ҳар бир ўқувчи билан тескари алоқасини вужудга келишини таъминлайди. ^ 1.15. Таълим самарадорлигини ош ириш даги айрим муам- молар Бу 1 унги кунда таълим самарадорлигини ошириш билан бевосита алоқадор бўлган бир қатор ҳозиргача ечимини топмаган муаммолар мавжуд. Бу муаммолар таълим соҳасини ахборотлаштириш, замона- вий ахборот технологиялари соҳасида педагог кадрлар тайёрлаш, пе- дагогларнинг замонавий ахборот-коммуникация технологиялардан фойдаланиш малакасининг етарли эмаслиги билан боғлиқ бўлмоқда. Бу муаммоларнинг муҳим қирраларидан бири сифатида педа- гогларнинг ўзларидаги таълимни ахборотлаштиришга бўлган муно- сабатларини кўрсатиш мумкин. Шу нарсани таъкидлаш жоизки, ах- боротлаиггириш шароитида педагогнинг роли янада ошади. Ҳозирда таълим муассасалари замонавий компьютер ва телеком- муникация технологиялари асосида жиҳозланмоқда. Бу, ўз навбатида педагогларнинг ўз меҳнат фаолиятларига янгича ёндашувларини та- лаб этади. Ўқув жараёнида янги технологияларни жорий этилиши, ўқитувчини техник воситалар томонидан сиқиб чиқишга эмас, балки унинг вазифалари, ролини ўзгартиради, ўқитувчилик фаолиятининг мураккаблашувига олиб келади. Энди ўқшувчидан: - ўқув курслари дизайнери - ўқув курсларини яратувчи; - фасилитейтор - ўқитиш методлари бўйича маслаҳатчи; - тьютор-ўқув курсларини интерфаол тақдим этиш бўйича мута- хассис; - инвигилатор - таълим натижаларини назорат қилиш усуллари бўйича мутахассис бўлиш талаб этилади. 1.16. Таълимга замонавий ахборот технологияларини жо- рий этиш нинг истиқболли йўналиш лари Таълимга замонавий ахборот технологияларини жорий этишнинг истиқболли йўналишларидан бири ҳодисалар ва жараёнларни ком- пьютерда моделлапггиришдир. Компьютер моделлари анъанавий дарснинг таркибига ҳамоҳанг бўлиши ьа ўқитувчига компьютер эк ранида, кўпгина эффектларни намойиш этишига, ўқувчиларнинг ян- ги, ноанъанавий ўқув фаолиятини ташкил этишга ёрдам беради. Ахборот-ком муникация технологияларини ўқув жараёнига жо- рий этишни асосан 3 та йўналишда олиб бориш мумкин: • ахборот-ўргатувчи тизимлар (маълумотлар базаси, билимлар базаси, эксперт-ўргатувчи дастурлар)ни қўллаш; • электрон ўқув нашрлари ва дастурларидан фойдаланиш; • телекоммуникация воситаларидан фойдаланиш. Айни ваьггда таълим жараёнини ахборотлаштириш бўйича иш- ларнинг йўналишлари аниқланиб, бу жараён қуйидаги соҳаларда олиб борилмоқда(ТДПУ мисолида): 1) Олий таълим соҳасида: - ўқув жараёнида фойдаланиш мумкин бўлган ИНТЕРНЕТ тех- нологияларининг дидактик асосларини аниқлаш; - масофавий ўқитишнинг методологиясини ривожлантириш; - педагогик кадрларни тайёрлашда, уларнинг замонавий ахбо- рот технологиялари асосида ўтиладиган дарслари самарадор- лигини ошнриш; - масофавий ўқитишнинг электрон, ўқув-методик ва ташкилий ишларини амалга ошириш. 2) Умумий ва ўрта махсус таълим тизимига ёрдам соҳасида: - ўқитувчиларга замонавий технологиялар асосида методик ёр- дам бериш; - умумий ва ўрта махсус таълим тизими учун электрон адабиёт- лар яратиш ва электрон ўқув-методик базани шакллантириш. 3) Ўқитувчиларнинг узлуксиз малакасини ошириш соҳасида: - ўқитувчиларни компьютер саводхонлиги бўйича малакасини ошириш; - Синхрон (видеоконференция) ва асинхрон (ахборот-таълим портали, ИНТЕРНЕТ) режимларда малака оширишни амалга ошириш; 4) Таълимни ахборотлаштиришни илмий йўналиш сифатида ри- вожлантириш соҳасида: - ахборот технологиялари муҳитида педагогика фанлари ривож- ланишининг асосий йўналишларини аниқлаш; - ўқитишнинг ташкилий шакллари, методлари, методологияси, шахсни ривожлантиришни янги ахборот тизимида такомил- лаштириш. Шундай қилиб, замонавий ахборот технологияларини педагогик таълим жараёнига жорий этишнинг йўналишларини қуйидагича бел- гилаш мумкин: • замонавий ахборот технологиялари воситаларини ўқув жараё- нига жорий этиш; • педагогик таълим жараёни қатнашчиларининг компьютер (ах- борот) соҳасида тайёргарлик даражасини ошириш; • ўқув-тарбия, илмий-тадқиқот ва бошқарув жараёнларини ахбо- ротлаиггиришни тизимли интефациялаш; • педагогик таълимнинг ягона ахборот маконини яратиш ва ри- вожлантириш. Олий педагогик таълим жараёнини ахборотлаиггириш бўйича ишлар: - ўқув жараёнида фойдаланиш мумкин бўлган ИНТЕРНЕТ тех- нологияларининг дидактик асосларини аниқлаш; - масофавий ўқитишнинг методологиясини ривожлантириш; - педагог кадрларни тайёрлашда, уларнинг замонавий ахборот технологиялари асосида дарс бериш қобилиятларини оши- риш; - педагогик таълимнинг электрон ўқув-методик мажмуасини яратиш (электрон адабиётлар, виртуал лаборатория ишлари) ва бу билан боғлиқ ташкилий ишларни амалга ошириш; - ахборот технологиялари муҳитида ўқитишни ривожланти- ришнинг асосий йўналишларини аниқланиш; - ўқитишнинг ташкилий шакллари, методлари, методологияси, шахсни ривожлантиришнинг янги ахборот тизимида такомил- лаиггиришни талаб этади. Таълимни ахборотлаштириш жараёни биринчи навбатда кадрлар муаммосининг ҳал этилишини талаб этади. Одатда компьютер син- фларида информатика фани ўқитувчР Download 2.34 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|